КҮН КУЙААРЫМА ТҮҮЛДЬҮТЭ:

БААЙ

• Түһээн үтүмэн үптэнэн байыы кыахтаах,баай киһиэхэ төттөрү суолталаах - харчыны сыыһа туттуу, ночоокко киирии;
• дьадаҥы, кыаммат киһиэхэ - кыһалҕа өссө элбииригэр;
• орто баайыылаах киһиэхэ - ситиһиигэ.

БААН

• Бааҥҥа харчы ууруу - элбэх кэрэхсэбиллээх этии киириэн, сэргэх үлэ көстөн, солото суох барарга.

БААННЬЫК

• Баанньыкка суунуу эбэтэр атын дьон сууналлара - ыарыы бэлиэтэ.

БААС

• Түһээн этин бааһырбыта - эйиэхэ дьон харахтарын хатыыллар, сиилииллэр, саҥараллар. Дьоҥҥо - сэргэҕэ сыһыаҥҥар болҕомтолоох буоларга сүбэлиир түүл.

БАҔА

• Баҕаны тутуу, көрүү - харчыга, үлэ-хамнас тупсарыгар, дьоһун саҥа этиилэр киирэллэригэр.

БАДАРААН

• Бадарааҥҥа буккуллуу - эн тускунан араас хобдох сурах тарҕанарыгар, кыбыстыыга киирэргэ.

БАЙААН

• Байааннаах киһи - үөрүүлээх түгэҥҥэ, бырааһынньыкка ыҥырылларга эбэтэр эмискэччи сонун дьоҕур арылларыгар.

БАЙЫАННАЙ

• Байыаннай - туох эмэ ыксал тирииригэр: соһуччу сурах эбэтэр ыксаллаах түгэн, түргэнник быһаарыллыахтаах боппуруос, суһал айан.

БАКААЛ

• Толору арыгылаах бакаал - дьол тосхойоругар, уруу эбэтэр туох эрэ атын үөрүүлээх түгэн буоларыгар.
• Кураанах бакаал - санаа түһүүтэ, кыһалҕаҕа ылларыы.

БАЛАҔАН

• Соҕотоҕун эргэ балаҕаҥҥа олоруу - өбүгэ сиэринэн, оһоҕу аһат диэн сүбэ түүл эбэтэр туох эрэ санааҕа ылларарга.

БАЛАЛАЙКА

Балалайка - кыһалҕата суох олох, үөрүү-көтүү, сонун дьону кытта билсии - көрсүү.

БАЛЕРИНА

Балерина үнкүүлүүрүн эбэтэр балет - спектаклы көрүү - сэргэх, кэрэхсэбиллээх олох.

БАЛЫК

Собо эбэтэр кыра балык - ыарыыга.
Улахан балык, сордоҥ - ситиһиигэ, үп-харчы үксүүрүгэр.

БАНКЕТ

Сырдык таҥастаах кыраһыабай дьон мустубута - үчүгэйи түстүүр, элбэх саҥа дьону кытта билсэргэ, тапталга.
Хараҥа эбэтэр хара таҥастаах дьон тоҕуоруспута - өлүүгэ-сүтүүгэ.

БАРЫАННЬА

Барыанньа - доруобуйа тупсарыгар, кэһии тутарга.

БАРЫК-САРЫК

Түһээн барык-сарык быыһынан сылдьыы - быһаарыллан биэрбэт боппуруостартан сылтаан мунчаарыыга, мунаахсыйыыга.

БАСТЫҤА

Бастыҥа кэтии - саҥа дьыалаҕа, дьоҕур арылларыгар, олоҕу атыннык көрөргө.

БАҺААР

Улахан баһаары ыраахтан көрүү - улахан айдаан, этиһии тахсарыгар.
Бэйэн дьиэҕэр баһаар тахсара - дьиэ иһинээҕи кыыһырсыы, айдаан сүрэ.

БАҺЫЛЫК

Түһээн баһылык буолуу - эппиэтинэстээх кэм иһэрин бэлиэтэ, сөптөөх толкуйу тобуллахха, дьон махталын ыларга, өй санаа кэскиллээх суолунан салалларыгар.

БАТТАХ

Баттаҕы кырыйтарыы - олох-дьаһах чэпчииригэр.
Баттах түһэрэ, убаабыта - эт-хаан айгырыырыгар, эрэй эбиллэригэр.
Баттах хойдоро - үөрүү, дьол тосхойоругар.
Баттах уһуура - олох уһууругар, доруобуйа тупсарыгар, үтүөрэргэ.
Баттах быкка ыстарара - харчы кэлэригэр.
Баттахха үөн үөскүүрэ - улахан сыыһаны оҥорорго.

БАТТЫК

Атаҕыҥ ыалдьыбат эрээри баттыктаах сылдьарыҥ - кыһалҕалаах кэмҥэ көмөлөһүөх айылаах доҕор, аймах көстүбэтигэр, урут эрэнэ санаабыт дьонуҥ төттөрү хайыһалларыгар.

БАЧЫЫҤКА

Кирдээх бачыынка эбэтэр атах таҥаһа - аньыы-хара элбээн, ыраастанар кэм-кэрдии кэлбитин сэрэтэр түүл, эбэтэрыарыыга, куһаҕаҥҥа көстөр.
Аҥаар бачыынканы сүтэрии - атах эмсэҕэлииригэр.
Саҥа, сырдык өҥнөөх атах таҥаһын кэтии - ыраах айанныырга.

БИИЛКЭ
Биилкэ - эр киһи аймах сүрэ.
Биилкэнэн анньыллыы - улаханнык соһуйарга, өһүргэнэргэ, хомойорго.



БЛИНЫ
Блины астааһын - ыраахтан ыалдьыт кэлэригэр, үчүгэй сонун истэргэ.


БИЛИЭН
Билиэҥҥэ түбэһии - кыһалҕаттан хайдах тахсары билбэккэ, биир сиргэ тэпсэҥнээһин.


БИЛИЭТ
Билиэт атыылаһыы - олох-дьаһах тосту уларыйарыгар, холобур атын сиргэ көһөргө, туох эрэ ураты суолталааҕы ситиһэргэ.


БИЛСИҺИИ
Атын киһини кытта илии тутуһан билсиһии - туһалаах кэпсэтиигэ, кэскиллээх дьыаланы саҕалыырга.
Эдэр кыыс билсиһэрэ - дьиҥ олоҕор кэрэхсэбиллээх киһини көрсөрө.
Кэргэннээх дьахтар эр киһини кытта билсиһэрэ - дьиэ иһигэр өйдөспөт сыһыан олохтоноругар эбэтэр соҕотохсуйан мунчаарыыга.


БИҺИЛЭХ
Кыһыл көмүс биһилэҕи түһээн кэтии - кэргэн тахсарга.



БИЭЧЭР (Дискотека)
Биэчэргэ сылдьан ыллыыр - үнкүүлүүр, оһуохайдыыр - киһи өлөрүгэр.


БОКУОННЬУК
Өлбүтэ ырааппыт аймах эбэтэр доҕор көстөрө - туох эмэ куһаҕан түгэнтэн, холобур оһолтон, эчэйииттэн сэрэтии буолуон сөп.



БОППУОЛДЬА (Умуһах)
Боппуолдьаҕа түһүү - кыаллыбат кыһалҕаҕа кыһарыйтарыы.
Боппуолдьаҕа түһэн баран нэһиилэ оронон тахсыы - эрэйинэн да буоллар, кыһалҕаттан мүлчүрүйүү.



БОРООСКУ
Маҥан, сырдык кугас дьүһүннээх уойбут - топпут борооску - сыаналаах малы - салы атыылаһыы, харчы, баай - дуол кэлиитэ.



БОРОХУОТ
Борохуотунан устуу - олох суолун көрдөрөр.
Кылбаа маҥан борохуотунан устуу - атахха тирэхтээхтик туруу.
Борохуот долгуннаах хара уунан устара - оттон - мастантутуһан, тиийэр тиийбэт үптээх-астаах эрэй эҥэрдээх олох.
Борохуот чуумпу уу устун устара - олох устун эрэллээхтик хаамыы.


БОРУОКТАҺЫЫ
Дьахтар эр киһини кытта боруоктаһара - кэргэннээх киһини кытта таптаһарыгар.
Икки эр киһи боруоктаһаллара - өйдөһөн, санааларын холбоон, тапсан бииргэ үлэлииллэригэр.



БОРУОТА (Олбуор аана)
Боруотанан киирии - боччумнааҕы, суолталааҕы ситиһэргэ.
Боруота нөҥүө улахан дыбарыас дьиэ көстөрө - үөһэ Айыылартан харысхаллааҕын, көмүскэллээҕин бэлиэтэ.


БОСТУУК
Бостуугу түһээн көрүү - улахан ситиһиигэ.


БӨХ
Дьиэн киртийэн бөх буолбута - дьон тыла хонон, дьиэҥ киртийбит, онон ыраастыахха, арчылыахха диэн өйдөтүү.


БӨРӨ
Бөрө эккирэтэрэ - куһаҕан дьону кытта алтыһыы, сыыһа суолга үктэнии.
Эдэр кыыс эбэтэр дьахтар бөрөнү түүлүгэр көрөрө - өйдөөх эрээри ыарахан майгылаа киһини кытта билсэригэр.


БРИЛЛИАНТ
Бриллиант - үп-харчы, баай-дуол, баҕа санаа туолуута.


БУЛТ
Булка сылдьыбат киһи бултуура - саҥа туох эрэ кэрэхсэбиллээҕи арыйыы, сонун ньыманы баһылааһын, бэйэни сайыннарыы.
Булчут киһи элбэх кыылы бултуура - байанай тосхойоругар, үөрэргэ-көтөргө.


БУРДУК
Бурдук - олох тупсарыгар, сайдарыгар, чөл туруктаах буоларга.


БУУРҔА
Буурҕа - айдаан тахсыаҕын, аймалыктаах олох кэлиэҕин сэрэтэр буолуон сөп.


БҮЛҮҮҺЭ
Бүлүүһэ алдьаныыта - арахсыы бэлиэтэ.


БЫЛААТ
Төбөҕөр дьэрэкээн ойуулаах араҕас, күөх өҥһөөхбылааттааҕын - дьон эйиигин дьоҕурдаах, үтүө санаалаах киһи диэн сыаналыырын бэлиэтэ.
Хара былаат - санаарҕыырга.
Кыһыл былаат - төбө ыалдьарыгар.


БЫҺАХ
Быһах уол оҕо кута, онон үчүгэй уктаах быһах - бигэ дьылҕалаах, өйдөөх, үтүө санаалаах оҕо кута.
Боростуой быһах - орто олохтоох уол оҕо кута.
Быһах тимирэ онон манан харалааҕа - ураты хатарыылаах уол оҕо төрүүрүгэр.


БЫТЫК
Бытыга суох эр киһиэхэ түүлүгэр бытык үүммүтэ - тугу эрэ кыайарыгар, хоторугар.
Дьахтар бытыктаммыта - бытыктаах киһини кытта чугас сыһыаҥҥа киирэригэр.

Бравина

БААЙ
Аймахтарын баайы - дуолу үллэстэллэрэ - үлэн - хамнаһын ситиһиилээх буоларыгар.



БААЙЫЫ
Өрүү таҥаһы баайыы - тапталтан дьоллонорго.
Ким эрэ таҥас баайара - кыайыы - хотуу өрөгөйүн билэргэ.
Баайыы таҥаһы атыылаһыы, бэлэх ылыы - эрэллээх доҕор көмөтүнэн туох эрэ суолталааҕы ситиһэргэ.



БААН
Түһээн бааҥҥа сылдьыы - улахан суумманы сүтэрэргэ.
Бааҥҥа кыһыл көмүс манньыаты көрүү - дьыала сотору кэминэн мөлтүүрүгэр.



БААННЬЫК
Нууччаҕа баанньык - таптаһыы бэлиэтэ.
Баанньыкка сылдьыы, суунуу - тарааныы - таптаһарга.



БААРХАТ
Баархат лоскуйа эбэтэр таҥас - дьыала куолу табыллыытын түстүүр.
Баархаттан тигиллибит таҥаһы кэтии - дьон - сэргэ сэҥээриитин ыларга.
Баархаттан тугу эмэ иистэнии - үөрэргэ - көтөргө.
Баархат таҥаһы атыылаһыы эбэтэр атыылааһын - атыы - эргиэн табылларыгар.
Баархаты имэрийии - томоруйуу - сүргэ көтөҕүллэригэр.
Эргэ баархат лоскуйа көстөрө эбэтэр илдьирийбит баархат таҥаһы кэтии - үрдүктук сананан, улаатымсыйан олох уйгутун уйгуурдуохха сөбүн сэрэтэр.

БААҺЫРЫЫ, ЭЧЭЙИИ
Түһээн бааһырбыт киһини көрүү - туох эрэ сыыһаны - халтыны оҥорорго.
Бэйэн бааһырарын, эчэйэрин - мөкү быһыыга - майгыга түбэһэргэр эбэтэр эчэйбит сиргинэн ыарыы буларыгар.



БААХСА
Атах таҥаһын баахсаланыы - туох эрэ соһуччу түбэлтэ олоҕу тосту - туора эргитэригэр.



БААХЫЛА
Баахыла - иэскэ киирии бэлиэтэ.
Баахыла сиир - үп-харчы матайданарыгар.



БАГАЖНИК
Массыына багажнига аһаҕас турара - туох эрэ быһылаана тахсарыгар эбэтэр туох эрэ сураҕы истэн өмүрэргэ.



БАҔА
Саха саныырынан баҕа - иирэр сүрэ, мэнэрик, өмүрэх буолар бэлиэтэ.
Атын омукка баҕа - туохтан эрэ сиргэнэргэ.



БАҔАДЬЫ
Баҕадьы (балык бултултуур тэрил барыта) - дьаҥ сүрэ.

БАҔАНА, ОСТУОЛБА
Үрдүк баҕана - ситиһии, кыайыы бэлиэтэ.
Билэр киһин баҕанаҕа, остуолбаҕа ыттара - тугу эрэ сүүйэригэр.
Баҕана, остуолба туруоруу - олох көнөн суолун оҥостуу.
Баҕана охторо - олох отуора алдьанарыгар көстүөн сөп.

БАДАРААН, БЫРЫЫ
Бадараан, бырыы - байар сүрэ.
Түһээн бырыыга булкуллуу - байарга.
Бадарааҥҥа түһүү - харчы кэлэригэр.

БАЙЫАННАЙ
Түүлгэ байыаннай киһи көстөрө - үчүгэйэ суох быһыы - майгы тахсарыгар.
Билэр киһин байыаннай буолбута - чугас киһин биллибэтинэн эйиэхэ туох эрэ куһаҕаны оҥоруо.

БАКААЛ
Арыгы иһэр бакаал түүлгэр көстөрө - билэр киһин эн тускунан хоп - сип тарҕатарыгар.
Бакаалы үлтү түһэрэрин - атааннаһар киһигинэн быһаарсаргар.
Ким эрэ бакаал алдьатара - туох эрэ кыһалҕаҕа ыктаран, улахан ночоокко киирэргэ.
Бакаал атыылаһарын эбэтэр бэлэх ыларын - доҕорум дии санаабыт киһин ис дьиҥэр өстөөх буоларын билэргэр.

БАКЫАТ, КЭМБИЭР
Бакыат, кэмбиэртутуу - соһуччу үөрүүгэ.
Бакыат, кэмбиэр ытыы - кыратык ночоотурарга.
Ким эрэ кэмбиэр ыытара - чугас киһин хоромньуга киирэригэр.
Бакыаты аспытын иһэ кураанах буолара - ким эрэ дьээбэлииригэр.

БАЛААККА
Түһээн балааккаҕа олорор буоллахха - сотору кэминэн олоххо биллэр уларыйыылар тахсыахтара.

БАЛАХОН
Балахон (олус киэн, уһун таҥас) кэтэ сылдьыы - чуумпу, холку олоҕу кэрэһэлиир.
Балахон атыылаһыы - холкутук олорор инниттэн үгүстүк үлэлииргэ.
Билэр киүин балахоннаах сылдьара - олох үтүө суолга салалларыгар.
Балахон хайдара, тырыта барара - туох эрэ мэһэй үөскүүрүгэр.

БАЛЫК
Балык - дьаҥ сүрэ.
Түһээн балыгы көрүү - былыттаах күҥҥэ - дьылга, эбэтэр чуҥкуйууга, саппаҕырарга.
Буспут балык - дьыала хойуутаан да буоллар син табылларыгар.
Тоҥ балык - аахыйымтыата суох, тымныы сыһыан үөскүүрүгэр.
Балык уҥуоҕа - хомолтоҕо, ночоокко.
Балык миинин иһии - үлэ атахтанар, аанньа тахсыбат.
Балыгы мүччү тутан куоттарыы - таптыыр киһини эбэтэр доҕору сүтэрэргэ.

БАЛЫЫҺА
Түһээн балыыһаҕа киирэрин - оҕо төрөөбүтүн малааһыныгар сылдьарга.
Чугас киһин балыыһаҕа сытара - көрдөөх - нардаах бырааһынньык бэлиэтэ, сынньалан бириэмэҕин үчүгэйдик атаараргар.
Балыыһаҕа сытар билэр киһигин көрсө кэлэрин - өтөрүнэн чугас дьонун бары өлүөр (үчүгэй) буолалларыгар.

БАНААН
Банаан - соччо биһирээбэт киһигин кытта кэпсэтэргэр көстөр.
Банаан сиигин - мэник тылгынансиэттэрэн, уустук балаһыанньаҕа киирэргэр.
Ким эрэ банаан сиирэ - үлэҕэ ыктарыылаах кэмҥэ чугас киһин өйүүрүгэр.

БАНААР
Түүл тылыгар банаар, илиигэ тутар банаарык - харчыны угуйар бэлиэлэр.
ыраах банаар уота кыламныыра - олох тосту көнөрүгэр.
Үрдүгэр банаар умайара - улахан сырата суох баайы - дуолу буларга.
Илиигэ банаар тутан иһии - дьон сэргэ биһирэбилин ылан олох инники күөнүгэр тахсарга.
Ким эрэ банаардах иһэрэ - үтүө сонун истэргэ.
Банаар умуллара, алдьанара - эрэл санаа уостарыгар.
Ким эрэ банаары өрөмүөннүүрэ - доҕор киһи көмөлөһөрүгэр.
Банаар атыылаһыы - барыстаах кэпсэтиигэ.

БАНДЬЫЫТ
Бандьыыттар саба түһүүлэрэ - куттал суоһууругар.

БАНКЕТ
Банкекка күүлэйдиигин - түүлүн уот харахха буолуо эрээрисэрэтиилээх: арыгыны кыатана ис, кыбыстыыга киириэххин сөп.

БАНКИР
Түүлгэ банкиры көрсүү - куһаҕан санаалаах дьоҥҥо түбэһиэххин сөп.
Бэйэн банкир буоларын - сотору кэминэн туох эрэ эппиэтинэстээх быһаарыныыны ылынаргар.
Аймаҕын банкир буолбута - ыарахан кэмҥэр ыраах аймах киһин - күүс - көмө буоларыгар.

БАРААН
Бараан - туруктаах олох мэктиэтэ.
Бараан төбөтө - барыс киирэрин түстүүр.
Барааны өлөрүү - барыстаах кэпсэтиин тахсыбатыгар.

БАРАБААН
Барабаан тыаһын истии - сонун истэргэ.
Барабааны көрүү - соччото суох балаһыанньаҕа түбэһэргэ.
Барабаан охсуу - кэргэни кытта кыыһырсарга.
Ким эрэ барабаан охсорун көрүү - иирсээннээх кэргэнниилэри эйэлэһиннэрэ сатыырга.
Барабааны атыылаһыы - туох эрэ сатала суох саҥаран кыбыстыыга киирэргэ.
Барабааны атыылаһыы - сотору кэминэн өстөөххүн самнанрар түгэн көстөрүгэр.

БАРАБЫАЙ
Барабыай - туһата суох көрсүһүүгэ көстөр.
Өлбүт барабыай - дуоһунас үрдүүрүн бэлиэтэ.
Бэйэн барабыай буолан көтөрүн - олоххо туох эрэ соччото суох быһыы - майгы тахсарыгар.

БАРЫАННЬА
Барыанньа - куһаҕан сонун, мөкү сурах сүрэ.

БАССЕЙН
Бассейн таһыгар тураргын түһээтэххинэ - сэрэхтээх буол: сыыһа - халты быһыыланан, төлкөҕүн түннэриэххин сөп.
Бассейн иһигэр кыһалҕата суох харбыы сылдьарын - эйиигин ким эрэ сөбүлүү көрөрүгэр, олоххор ситиһиилэнэргэр.

БАТТАХ
Сахаҕа баттах - санаа сүрэ.
Баттах уһуура - санаа баттыыра.
Баттах кылгыыра - санаа аччыыра.
Баттах түһэрэ - санаа өһүллэрэ.
Тараҕай буолуу - ыар таһаҕас буолбут санаа арахсара.
Баттах маҥхайара - өй санаа уоскуйара.
Арҕаа культура бэлиэлэрэ арыый атын суолталаахтар.
Түһээтэххэ өрө тура сылдьар баттахтаныы - булгуруйбат санаа, сыпарыйбат дьулуур бэлиэтэ.
Баттах хойдоро - кыратык ыарытыйарга.
Баттах уһуура - ыараханнык ыалдьарга.
Баттах түһэрэ - санааҕа ылларарга.
Баттах соһуччу маҥхайара - үөрүүгэ - көтүүгэ.
Баттах хараарара - соһуччу ыччаттанарга.
Баттаҕы тарааныы - дьон ортотугар сэмэлэнэргэ, кыбыстыыга киирэргэ.
Баттаҕы эринии - кыра ыарахаттарга.
Баттаҕы өрүнүү - үтүө сонуну истэргэ.
Баттаҕы кырыйтарыы - уоруу тахсарыгар.
Баттаҕы күлтэччи кырыйтарыы - билэр киһин өлөрүгэр.

БАТЫЙА
Батыйа мээнэ көстөрө - өстөһүү, иирсээн бэлиэтэ.
Бэйэн батыйалаах сылдьарын - ылыммыт дьыалаҕын толорорго кытаанах дьулуурдааххын, эйиигин араҥаччылыыр туох эрэ көмүскэл күүс баарын кэрэһэлиир.

БАЧЫЫНКА
Бачыынка түүлгэ көстөрө - сылаалаах айаҥҥа.
Алдьаммыт бачыынка - айаҥҥа астыга суохтук сылдьарга.
Атын киһи бачыынкатын кэтэрин - албыҥҥа үктэтэргэр.
Бачыынка атыылаһарын - ночоот тахсарыгар.
Бачыынка атыылыырын - барыс кэлэригэр.
Бачыынкаҕын ыраастыырын - кыһалҕа буларыгар.

БАШНЯ
Башня - ситиһии кэрэһитэ.
Башняҕа олоруу - холку, туруктаах олоҕу түстүүр.
Башняҕа ыттыы - сыралаах үлэ ситиһиинэн түмүктэнэригэр.
Башня тутулларын көрүү - улаханнык илистибэккэ соругу ситиһэргэ.
Башня тутуутугар үлэлэһии - үгүс сыра туһата суох хааларыгар.
Башня сууллара - туохтан эрэ сылтаан хоромньуга киирэргэ.

БЕНЗИН
Бензины туттуу, массыынаны заправкалааһын - эргиччи сэрэхтээх буолары эрэйэр: чугас албын - көлдьүн дьон элиэтии сылдьалларын туоһута.

БЕСЕДКА
Беседкаҕа олорон сынньаныы - холку олох бэлиэтэ.
Кимниин эрэ беседкаҕа олорорн сэһэргэһии - бу киһиттэн тэйиччи соҕус тутун: хомотуон, кэлэтиэн сөп.
Беседканы тутуу - илистиилээх үлэ ботуччу барыһы аҕаларыгар.
Беседка сууллара, алдьанара - дьыала - куолу ыпсыбатыгар.

БИБЛИОТЕКА
Библиотекаҕа сылдьаргын көрдөххүнэ - олоххун тосту уларытар туох эрэ саҥаны билиэн, арыйыан.
Библиотекаҕа кинигэ тала сылдьарын - баҕа санааҕын толороргор бэйэн кыаҕын тийбэтин, туораттан сүбэ, көмө наадатын ыйар.
Түһээн библиотека үлэһитэ буолбуккун - сотору кэминэн сүпсүлгэннээх дьыл - хонук саҕаланарыгар.
Библиотекарь дьахтары көрөрүн - өйдөөх, кыраһыабай дьахтары кытта билсэргэр.

БИБЛИЯ
Библия - ыраас санаанан кынаттанан оҕолуу үөрэргэ - көтөргө көстөр.
Библия бэлэх ылыы - сотору кэминэн ким эрэ эйиэхэ үтүөнү оҥороругар.
Библияны бэлэх уунуу - олох билбэт киһиэхэ көмөлөһөргө.
Библияны ааҕыы - үтүө - мөкү быһыылары ырыта толкуйдаан, аньыыттан - хараттан ыраастанарга тоҕоостоохкэм үүммүтүн ыйар.
Библияны атыылааһын - доҕору таҥнарыыга.
Библияны хайыта тыытыы - куһаҕаннык быһыыланарга.

БИЛЬЯРД
Бильярд - күөнтэһии, этиһии, охсуһуу бэлиэтэ.



БИЛЛИИЛЭЭХ КИҺИ
Түүлгэр биллиилээх дьону кытта бииргэ алтыһарын - үлэҕэр ситиһии күүтэрин түстүүр.

БИЛЭЭГЭ
Билээгэ - доҕоттордуун күүлэйдииргэ
Кыра билээгэ атыылаһыы, эбэтэр бэлэх ылыы - билсиһиигэ.
Билээгэни сүтэрии - чугас доҕор атын сиргэ көһөрүгэр.



БИНСЭЭК
Түһээн бинсээк кэтти эбэтэр уһулуу - олоххо туох эрэ уларыйыы тахсыаҕын таайтарар.
Саҥа бинсээк кэттэххэ - дуоһунаһын үрдүөн сөп.
Бинсээгин алдьаммыт, эбэтэр тырыттыбыт буоллаҕына - үлэ - хамнас туруга мөлтөөбүтүн биллэрэр.
Бинсээк кирдээҕэ - эн тускунан соччото суох сурах тарҕанар.
Үчүгэй көрүннээх бинсээк эмискэ эргэрэн, эргэрэн хаалыыта - эрэммит, санааҕын уурбут дьыалантуохтан эрэ атахтанан, ыһыллар турукка киирбитин биллэрэр.

БИРЖА
Үлэ биржатыгар сылдьаҕын - билэр киһин кэргэн кэпсэтэригэр.
Биржаҕа үлэлиигин - уруу тэрээһинигэр сүүрэргэр - көтөргөр.



БИРИИСТЭН
Бириистэн түүлгэр көстөрө - чугас дьонун бэйэлэрэ да билбэккэ, табыгаһа суох балаһыанньаҕа киллэрэллэригэр.

БИРКА
Бирканы сүтэрии - бытархай кыһалҕалартан босхолонорго.

БИРЭЭННЬИК
Бирээнньик түһээтэххэ - бэлэх ылан үөрэргэ.
Бирээнньик атыылаһыы - өр ымсыырбыт малы атыылаһарга.
Бирээнньик сиигин - санаабыккын ситиһэргэр.
Ким эрэ бирээнньик сиирэ - билэр киһин күндү бэлэх ылан астынарыгар.
Бирэнньик астыыгын - дьолун мичик гынарыгар.
Кими эрэ бирээнньигинэн күндүлүүгүн - кими эрэ үөрдэргэр.

БИҺИЛЭХ
Биһилэх - кыыс оҕо төрүүр сүрэ.
Кыһыл көмүс биһилэх - үчүгэй кыыс оҕо төрүүрүгэр.
Биһилэҕи атыылаһыы - олоххо туох эрэ суолталаах уларыйыы тахсарыгар.
Кыһыл көмүс биһилэх - дуоһунас үрдүүрүгэр, туһалаах билсии - көрсүү элбииригэр.
Таастаах биһилэх - саҥа доҕордонорго эбэтэр эргэ тахсарга.
Кимиэхэ эмэ биһилэҕи бэлэх биэрэрин - бэйэн ночоотураргар.
Биһилэххин атыылыырын эбэтэр сүтэрэрин - доҕорун буруйунан туох эрэ мөкү быһыы тахсарыгар.



БИЭДЭРЭ
Толору үүттээх биэдэрэ түүлгэ көстөрө - үлэ - хамнас табылларыгар, тапталы көрсөргө.
Толору уулаах эбэтэр балыктаах биэдэрэ - бииргэ үлэлиир дьонун эбэиэр дьукаахтаргын кытта иирсэргэр.
Бөхтөөх биэдэрэ - барыс киирэригэр.
Кураанах бэдэрэ - уһун, туһата суох кэпсэтиигэ.
Биэдэрэ атыылаһыы - кураанах ороскуокка тэбиллиигэ.
Биэдэрэ атыылааһын - улахан наадалааҕы атыылаһарга, эбэтэр туох эрэ суолталааҕы буларга - таларга.

БИЭКСЭЛ
Биэксэл - халтай түбүк, күннээҕи кыһалҕа туоһута.
Биэксэл ылыы - ночоот тахсарыгар.
Биэксэл атыылааһын, сүтэрии - туһалаах киһини кытта билсэргэ.

БИЭРЭК
Чуумпу биэрэк - көһүтүү эбэтэр атын сиргэ, дьиэҕэ - уокка көһүү бэлиэтэ.
Тыалыран долгуннаммыт өрүс биэрэгэ - саҥа саҕалааһыннар ситиһиитэ суох буолалларыгар.

БОКС
Боксалаһа сылдьар дьону көрүү - икки киһи эн болҕомтоҕун тардар иннитэн күрэх былдьаһалларыгар.
Бэйэн боксер буолан рингэҕэ охсуһаҕын - туох да кыһалҕата суох күүлэйдииргэ, дуоһуйа сынньанарга.
Билэр киһин боксер буолбута - чугас киһин өҥөтүнэн сылааска - сымнаҕаска күөлэһийэн дуоһуйа сынньанарга.

БОКУЛУОН УУРУУ
Кимиэхэ эрэ сиргэ тиийэ бокулуоннааһын - улахан чиэскэ - бочуокка тиксэргэ.
Ким эрэ эйиэхэ бокулуоннуура - үрдүк сололоох киһилиин билсэргэ.

БОЛУОССАТ
Болуосакка сыала - соруга суох дьаарбайыы - дьон элэгэр барарга.
Аймаҕын киһи болуосакка сылдьара - мөкү быһыыга балыллыыга.

БОРУБУЛУОХА
Борубулуоханы өһүлүү, араарыы - халтай хаалар түбүктэр.
Борубулуоханы эрийэ хомуйуу - харчы кэлэр түбүктэрэ.
Ким эрэ борубулуоханы кытта бодьуустаһара - дьиэҕэ туох эрэ аймалҕан тахсарыгар.



БОРОХУОТ
Борохуот - баҕа санаан уоларын ыйар түүл
Борохуотунан устуу - олох долгуннарын этэҥҥэ туоруурга.
Борохуот тимирэрэ - ыра санаа туолбатыгар.
Борохуот тимирэриттэн быыһаныы - эр хааны киллэрэн, былаҕайтан, былдьаһыктаах түгэнтэн төлө көтөргө.

БОРЩ
Түһээн борщ иһии - үлэҕэ - хамнаска ситиһиилээх буоларга.
Ким эрэ борщ иһэрэ - дьоллоох түүл: төлкө түөрэҕэ түстэнэригэр.
Борщ буһарыы - улахан сыранан туох эрэ суолталааҕы, дьоһуннааҕы ситиһэргэ.



БОСТУУК
Түһээн бостуук буолуу - дуоһунас үрдүүрүгэр.
Бостуугу утары көрүү - эрэммит дуоһунаска тиксибэккэ хааларга.



БОТУРУОН
Ботуруон - олоххор быһаарыылаах түгэннэр кэлэн эрэллэрин сэрэтэр.
Иитиилээх ботуруон - иннигэр ыарахаттар күүтэллэр.
Холостуой ботуруон - туох да туһата суох үлэҕэ бириэмэҕин, күүскүн халтай ыытаҕын.
Толору ботуруоннаах обойма - ордук санааччыларын үлэҕэр - хамнаскар туорайдаһаллар.



БОТУОП
Ботуоп (сир уута) - үчүгэйгэ, быйаҥҥа.



БӨҔӨХ
Кыыс оҕо бөҕөх кэтэрэ - сотору эргэ тахсарыгар.



БӨРӨ
Бөрө - аанньаҕа көстүбэт бэлиэ, быстыы, сут, эбэтэр куһаҕан майгылаах киһи сүрэ.



БӨРҮӨК
Бөрүөк - ыал нус-хас олоҕун бэлиэтэ.
Бөрүөгү быһыы, үллэрии - ким эрэ харчы иэс көрдүүрүгэр.



БӨТҮҮК
Бөтүүк - тойон киһи сүрэ.
Бөтүүк төбөтүн эрийэ туттаххына - үлэҕэр салайааччын эн тылгын ылынарыгар.
Бөтүүгү үргүүрүн, буһараҕын - дуоһунаһын үрдүүрүгэр.
Ким эрэ бөтүүгү өлөрөрүн көрөҕүн - чугас киһин үлэҕэр үтүө сүбэни биэриэ.



БӨХ
Бөх - баай - дуол сүрэ.



БУКЕТ
Көр - сибэкки.



БУЛААПКА
Түһээн булаапканы көрдөззүнэ - үлэҕэр салайааччын күөдьүппүт иирсээнигэр кыбыллыан.
Булаапкаатыыластахына - сэрэн, эйиигин ким эрэ бэйэтин албыныгар - көлдьүнүгэр сыбыы, туһана сатыыр.



БУОЧУКА
Буочука - истиҥник саныыр доҕоттордуун дуоһуйа күүлэйдээн, астына сынньанарга.
Буочуканы уһаныы - дьиэ кэргэн бырааһынньыгын үөрэ - көтө тэрийии.



БУУЛКА
Буулка түүлгэ көстөрө - үтүө суолталаах.
Буулки сиигин - улаханнык барыстанаргар.
Ким эрэ буулка сиирэ - чугас киһин улахан сууммалаах харчыны ыларыгар, онтон эйиэхэ өлгөмнүк өлүүлүүрүгэр.
Буулка буһарыы, атыылаһыы - төһө харчыланарын бэйэҕиттэн эрэ тутулуктааҕын ыйар.

БУЛЬДОГ
Бульдог ыт эккэлиирэ - төһө да сэмэҕэ турдаргын санаабыт санааҕын ситэргэр.
Бульдог ырдьыгыныыра - туруоруммут соругу толорор инниттэн сокуону кэһэргэ.



БУЛТ
Бултка сылдьыы - араас мэһэйдэри этэҥҥэ туоруурга.



БУЛУУ
Түүлгэ тугу эмэ булуу - ситиһии бэлиэтэ.



БУОМБА
Буомба эстэрэ - күүппэтэх соһуччу түбэлтэ тахсарыгар.

БУОР
Түһээн хаһыллыбыт буору көрөр - санаарҕабылга.



БУРДУК
Бурдук - үп, ас, быйаҥ сүрэ.
Элбэх бурдугу көрүү - баай - дуол эбиллэригэр, үтүмэн барыс киирэригэр.
Куоластаах бурдук үүнэн турара - үлэ ситиһиилээх буоларыгар.
Аҕыйах, мөлтөх үүнүүлээх бурдук - тиийиммэт буолууга, олох мөлтүүрүгэр.
Бурдугу быһыы - быйаҥҥа.



БУРУО
Холкутук үөһэ тахсар буруо - дьиэҕэ - уокка эйэлээхтик олорорго.
Хара буруо - хоп-сип, куһаҕансанаа мунньустарыгар.
Буруоҕа тумнастыы - эрэйгэ, кыһалҕаҕа тиксэргэ.

БУУКУБА
Түһээн буукуба суруйа үөрэннэххэ - эрэй, кыһалҕа эбиллэр.
Буукуба ааҕа үөрэннэххэ - байар, көнөр суолу тобулаҕын.



БУУЛДЬА
Буулдьаҕа таптардаххына - эн тускунан сымыйа тыл - өс тарҕанан, аатын суолун эмсэҕэлииригэр.
Билэр киһин буулдьаҕа таптарыыта - ол киһи туһунан туох эрэ кэпсээни истэҥҥин, киниэхэ сыһыанын тосту уларыйарыгар.
Буулдьа кутарын - өстөөхтөргүн кытта сытыытык киирсэргэр.



БУУРҔА
Буурҕаҕа түбэһии - ночоот тахсарыгар эбэтэр үлэ - хамнас атахтанарыгар.



БУФЕТ
Буфетка аһааһын - истиҥ хампаанньаҕа сынньанарга.
Кими эрэ көрдөөн буфетка киирэ сылдьыы - үөрүүлээх түбүккэ.



БҮДҮРҮЙҮҮ
Түүлгэр хааман иһэн бүдүрүйдэххинэ - тиэтэллээх быһаарыыны ылынартан туттунарын наада.



БҮЛҮҮҺЭ
Кураанах бүлүүһэ - дьиэҕэ - уокка сыһыаннаах курус быһыы тахсыа



БҮРҮҮКЭ
Көр: ыстаан



БЫА
Быа - санаа сүрэ.



БЫЛААТ
Төбөҕө былаат бааныы - иэдээн - алдьархай ырааҕынан тумнарыгар.
Чугас киһин былааттаах сылдьара - үлэҕэр ытыктабылы ыларгар.
Былааты сүтэрии - чугас киһини хомоторго.
Былаат атыылаһыы - байарга.
Сыаналаах былааты ылыы - үтүмэн үптэнэргэ.



БЫЛААХ
Былаах ыйанан турара - барыс киирэригэр.
Бэйэн былаах ыйыыгын - үлэҕэр табылларгар.
Былааҕынан далбаатыыгын - тосту - туора быһыыланыаххын сөп: ааккар-суолгар болҕомтолоохтук сыһыаннас.
Ким эрэ былааҕынан далбаатыыра - доруобуйаҕын көрүнэ сылдьаргар сүбэ.
Илдьирийбит, тырыттыбыт былаах - тулалыыр дьонун эйиигин истэригэр киллэрбэттэрин бэлиэтэ.



БЫЛААЧЫЙА
Саҥа былааччыйа - үөрүүгэ,барыс киирэригэр.
Маҕан, эбэтэр сырдык дьүһүннээх былааччыйа - баайга - дуолга, дьолго - соргуга.
Кирдээх, алдьаммыт былааччыйа - санаарҕабылга, эрэйгэ эбэтэрдьадайыыга.
Киэргэллээх, олус мааны былааччыйа - ыалдьар киһи бэргиэн сөп.
Кэтэ сылдьар ис ырбаахын умайара - чугас дьонун эн тускунан куһаҕаннык этэллэрин истиэн.



БЫЛАТЫАК
Кирдээх, туттуллубут сыҥктыыр былатыак - харчы кэлэригэр.
Ыраас былатыак - харчы тиийбэтигэр.
Былатыагынан сирэйи хараҕы соттуу - халтай хаалар түбүккэ.
Былатыак атыылаһыы - чугас киһи кыһалҕатын быһаара сатыырга.



БЫЛЫТ
Былыт - харах уута.
Халлаан хара былытынан бүрүллэрэ - баҕа санаа туолбатыгар, хомолтоҕо ылларарга.
Ыас хараҥа былыттар өрө үллэн тахсаллара - олоххор ыарахан дьыл - хонук үүммүтүн сэрэтэр: эн тускунан куһаҕан сурах тарҕанарыгар, санаан түһэригэр, дьулуурун сыппыырыгар, ыарытыйаргар.
Күн тыган сырдаан көстөр былыттар - үгүс сыра кэнниттэн үлэн -хамнаһын иннин диэки сыҕарыйыан сөп.



БЫРААС
Бырааска көрдөрөөрү уочаракка олорорун - кимтэн эрэ олуус улахан тутулуктааххын биллэрэр.



БЫРААТ, БАЛЫС
Быраат, балыс - үөрүүгэ - көтүүгэ көстөллөр.



БЫРААҺЫННЬЫК
Саҥа дьиэ малааһына - туох эрэ куһаҕан быһыы тахсыан сөбүн түүйэр.
Бырааһынньыкка сылдьыы - дьиҥ олоххо туолар эрээри сэрэниэххэ наада: холуочуйан, эбэтэр итирэн дьон элэгэр барыаххын сөп.



БЫРАДЬААГА, БЫРАЛГЫ
Быралгы киһини киэр үүрүү, кырбааһын - баай -дуол халлаантан түспэтин бигэргэтэр түүл; өйү санааны, күүһү - уоҕу уурдахха туох барыта кыаллыан сөп.



БЫРАСТЫЫНА
Бырастыына - ыраах айаҥҥа хомунарга көстөр.
Бырастыынаны өтүүктээһин - остуоруйа курдук сырыыны сылдьарга.
Бырастыына атыылаһыы - сылаалаах эрээри туһалаах айаҥҥа.
Бырастыынаны абырахтааһын - айаҥҥа туох эрэ мэһэй үөскүүрүгэр.



БЫРДАХ
Түптэ уматан элбэх бырдаҕы үүрүү - дьон саҥата күөдьүйэн иһэн тохтууругар.



БЫСТАХ ДЭҤНЭНИИ
Түүлгэ быстах дэҥнэнэн хаан тахсара - олус сэрэхтээх буолары эрэйэр, эчэйиэххэ, дэҥнэниэххэ сөп.



БЫҺАХ
Быһах, саа, сүгэ - уол оҕо төрүүрүн сүрдэрэ.
Үчүгэй уктаах сытыы быһах - үчүгэй уол оҕо төрүүрүгэр.
Куһаҕан уктаах сыппах быһах - мөлтөх рҕр төрүүрүгэр.
Быһах алдьанара - быһылаан тахсыан сөп.
Бүк тутуллар быһах - этиһии, иирсээн бэлиэтэ.
Куукунаҕа туттуллар быһах - дьиэ иһигэр тыл тылга киирсибэт буолуу, этиһии тахсыаҕын сэрэтэр.



БЫТ
Быт - сүөһү сүрэ.
Быты көрүү - байыы - тайыы.
Быты өлөрүү - сүөһү өлөрүгэр - сүтэригэр.
Улахан быт - улахан сүөһү.
Кыра быт - кыра сүөһү.
Быттан ыраастаныы - араас хоптон - сиптэн босхолонуу.



БЫТЫК
Бэйэн эмискэ бытыктанарын - ночоокко.
Бытыккын хорунарын - дьиэҕиттэн үүрүллэргэр эбэтэр туох эрэ хамсаабат баайгын сүтэрэргэр.
Бытыккын имэринэрин - ким эрэ албыныгар түбэһэрин.
Бытыккын тараанарын - байаҥҥын, улаатымсыйаҥҥын чугас дьоҥҥун тэйитэргэр.
Бытыккыттан тардаллара - ханнык эрэ кыһалҕаҕа ыкиаран, сиэртибэ биэрэргэр күһэллиэн.
Маҥхайбыт, эбэтэр кугас бытыктааҕын - улахан уыһалҕаҕа ыллараргар.
Уһун бытыктааҕын - өтөрүнэн ыалдьыбакка этэҥҥэ сылдьарын.
Ким эрэ бытыктаммытын көрөрүн - ол киһи эстиитигэр, дьадайыытыгар.
Бытыктаах дьахтар - ыарахан ыарыы буларыгар.



БЫТЫЫЛКА
Толору арыгылаах бытыылка - үчүгэйгэ, дьыала табыллыытыгар.
Түһээн арыгылаах бытыылка бүөтүн аһыы - үлэ - хамнас тупсарыгар, дьоллоох буоларга, саҥа дьону кытта билсэргэ.
Кураанах бытыылка - кэргэнниилэр иирсиилэригэр, арахсыыларыгар.
Элбэх үлтүрүйбүт бытыылка тааһа көстөрө - эн тускунан соччо үчүгэйэ суох кэпсэтии барарыгар.



БЫЧЧЫҤ
Быччыҥнарын күүһүрбүттэрэ, эбиллибиттэрэ - үлэҕин атахтыыр дьонтон көмүскэнэргэ, кинилэрдиин быһаарсарга бэлэмнээх буоларын наада.



БЫЫБАР
Быыбар мунньаҕар сылдьыы - олоххо улахан суолталаах быһаарыныы ылынарга.
Быыбарга куоластааһын - элбэх айдааннаах, мөккүөрдээх эрээри таах хаалар кураанах дьыалаҕа кыбыллартан сэрэтии буолар.
Быыбар иннинээҕи араллааҥҥа кыттыһыы - туох эрэ өйдөммөт быһыыга - майгыга хаарыллыахха сөп.
Быыбарга бэйэн кандидатураҕын туруораҕын - халбаҥ дьонтон, дьыалаттан тэйиччи туттар наадатын ыйар.



БЫЫЛ
Быыл - күүтүллүбэтэх ороскуот тахсарын бэлиэтэ.
Быылтан ыраастаныы - толкуйун тобуллахха, соһуччу ороскуоттан куотунарга.



БЫЫСАПКА
Быысабайдыы олороргун түһээтэххинэ - сотору кэминэн сиэрдээх майгыгынан, тулуургунан дьон сэҥээриитин ылыан.
Быысапкалаах малы атыылаһыы эбэтэр атыылааһын - кэргэнин өйүө, муударайын өссө төгүл сөҕүөн - махтайыан.



БЫЫСТАПКА
Быыстапкаҕа сылдьыы - сыралаах, сылаалаах үлэ күүтэрин бэлиэтэ.



БЭЛЭХ
Бэлэх ылыы - үөҕүллэргэ-этиллэргэ.
Бэйэн бэлэхтиирин - тугу эрэ сүтэрэргэ эбэтэр уордарарга.



БЭЛЭСИПИЭТ
Бэлэсэпиэтинэн хатааһылааһын - сотору туохтан эрэ дуоһуйа астынарга.
Бэлэсэпиэтинэн сыыры таҥнары түһүү - доруобуйа эбэтэр аат-суол эмсэҕэлиэн сөп, онон тула өттүнү көрүнэ сылдьар наада.
Бэлэсэпиэт көлүөһэтин тыынын хачыайдааһын - үтүмэн барыс киирэриттэн кэмэ суох үөрэргэ.
Бэлэсэпиэт атыылаһыы - дьоһуннаах быһаарыы ылынарга.
Бэлэсэпиэти өрөмүөннээһин - чугас дьон көмөҕө наадыйалларыгар.
Бэлэсэпиэт алдьанара - ордук санааччылар үлэни - хамнаһы туорайдыы сатыылларыгар.
Бэлэсэпиэти атыылааһын - сэрэҕэ суохтан чугас дьону аймыахха сөп.





БЭЛЭХ
Бэлэх - түүлгэ таҥнары суолталаах.
Кимиэхэ эмэ бэлэх уунуу - тугу эрэ сүтэрэргэ.
Бэлэх ылыы - кимтэн эрэ үөҕүллэргэ.



БЭРГЭҺЭ
Түүлгэр үчүгэй бэргэһэни кэттэххинэ - дуоһунаһын үрдүө, сыалгын ситиһиэн.
Бэргэһэн нэк, сэмнэх буоллаҕына - олоххор ыарахан кэм күүтэр.
Бэргэһэ атыыластаххына - төлкөҕүн бэйэн түстүүгүн.
Бэргэһэҕин сүтэрдэххинэ - дуоһунаһын намтыа, үлэҕиттэн үүрүллүөххүн сөп.
Бэргэһэҕин атыылаатаххына - бэйэҕэр барыстаах дьыаланы атын киһиэхэ халбарытан, мүччү тутаргар.
Бэргэһэҕин уордахтарына - сымыйаҕа балыйан, дуоһунаскын түһэриэхтэрэ.



БЭРЭМЭСИЭЛ
Бэрэмэсиэл (синньигэс лапса) нуучча түүлүн тылынан - улахан дьоһуннааҕы аиыылаһыы сүрэ.
Бэрэмэсиэли атыылаһыы - боччумнаах дьыалаҕа элбэх харчыны кутарга.
Бэрэмэсиэли буһарыы - үгүс түбүккэ түһэргэ.



БЭРЧЭЭККЭ
Түүлээх бэрчээккэ - барыстаах кэпсэтиигэ.
Тирии бэрчээккэ - дьикти көрдөһүүнү истэргэ.
Таҥас бэрчээккэ - улаханнык өһүргэниигэ.
Баайыы бэрчээккэ - сэмэлэнэргэ, мөҕүллэргэ.
Бэрчээккэ атыылаһыы - кураанах кэпсэтиигэ.
Бэрчээккэни абырахтааһын - бытархай дьыалаҕа элбэх бириэмэни ыытарга.



БЭРЭБИНЭ
Бэрэбинэ - иннигэр улахан мэһэй баарын көрдөрөр.
Бэрэбинэттэн иҥнии - мэһэй туорайдыырыгар.



БЭСТИЛИЭТ
Түһээн бэстилиэт көрүү - айдаан, кыыһырсыы тахсарыгар эбэтэр улаханнык мөҕүллэргэ - этиллэргэ, буруйга - сэмэҕэ тиксэргэ.
Бэстилиэттээх сылдьыы - майгы - сигили алдьанарыгар.
Кими эрэ бэстэлиэтинэн ытыы - өстөөхтөн иэстэһэргэ.
Билэр киһин бэстилиэттээх сылдьара - ол киһи эн тускунан куһаҕаны саныырын бэлиэтэ.
Эйиигин бэстилиэтинэн ыталлара - өстөөхтөрүн эйиигин самнарарга туруна сылдьаллар.
Бэстилиэти булан ылыы - туораттан охсуһуу, иирсээн тахсарын көрөргө.



БЭЭТИНЭ
Таҥаскар бээтинэ түһэрэ - дьиэ кэргэҥҥэр иирсээн, айдаан тахсарыгар.
Сирэйгэр бээтинэлээҕин - олоххор туох эрэ куһаҕан тахсарын сэрэтии.
Бээтинэни ыраастааһын - барыс киирэригэр.