Кэнники сылларга сүрэҕинэн ыалдьар киһи ахсаана аан дойду үрдүнэн элбээн иһэрэ бэлиэтэнэр. Бу биир сүрүн биричиинэтинэн олоҕу сыыһа олоруу буолар.

Сөбүгэр калорийностаах дьиҥнээх аһылык, сибиэһэй салгын, күн, ыраас уу уонна кыах иһинэн физическэй ноҕорууска ыраас тымырдарынан хаан толору сүүрэн, сүрэх сөптөөхтүк үлэлиир усулуобуйатын хааччыйаллар. Хааҥҥа ирдэнэр кээмэй быһыытынан сыа-арыы, холестерин баара наада. ол эрээри бу дьапталҕалар, нуорматтан үрдүүр түбэлтэлэригэр, кутталы үөскэтэр кыахтаахтар.

Холестерин, хааҥҥа нуорматтан үрдүүр түбэлтэтигэр, тымыр истиэҥкэтигэр дьапталлар. Бу көстүү атресклероз диэн ааттанар. Тымырдар синньээн, хаан барыыта бытааран, баттааһына күүскэ үрдээтэҕинэ инсульга, инфаркка тиэрдиэн сөп. Тустаах киһи ыарахан ыйааһына, табах тардыыта, куораттар салгыннарын киртийиилэрэ, араас эбиликтэрдээх аһылыктар С битэмиини урусхаллааннар, сүрэх үлэтэ мөлтүүр, тэбиитэ бытаарар. Киһи кэтэ сылдьар таҥаһа уонна атаҕын таҥаһа ыга тутар буоллахтарына, хаан эргиирэ эмиэ бытаарар.

И.И. Неустроев. Доруобуйа-дьол. Дьокуускай: Бичик, 2011 с