Саха сирин күөлүн уута туустаах, олаата щелочь реакциялаах диэн этэллэр. Онон оҕуруокка күөл уутун кутар буоламмыт, буор тууһурара түргэтиир. Ол иһин эрбии көөбүлүн, мас хатырыгын буорга эбэн биэрэ сылдьыахтаахпыт.

Хортуоппуй сиригэр сибиэһэй номуоһу кутуллубат. Сыыс от оннук сиргэ сөбүлээн үүнэр. Санаттахха, 5-6 сыл  сыппыт эргэ ноһуому киллэрэр ордук. 

Арассаадаларгын сөрүүҥҥэ үөрэт

Сылаас дьиэҕэ үүммүт арассаадалар сүрдээх уйаҕас буолаллар. Салгын хамсааһынын, түүн-күнүс араастаһыытын, күн уотун, тыал үрэрин, сиик хааччахтанарын тулуйбаттар. Эгэ хаһыҥҥа дуо? Сааһы быһа биэбэйдэспит биэбэккэлэриҥ биир түүнүнэн өлүөхтэрэ. Ити иһин, таһырдьа таһаардахха ыалдьан, үүнүүлэрэ бытаарбатын туһугар кинилэри эрдэттэн салгыҥҥа үөрэтиллэр. Атыннык эттэххэ эрчийиллэр - хатарыллар. 

Үүнээйигэ туһалаах эттиктэринэн (кальцийынан, магнийынан, фосфатынан) баай итиэннэ буор састаабын тупсарар буолан, сымыыт хаҕа уоҕурдуу быһыытынан көдьүүстээхтик туһаныллар. Онуоха туох ханнык иннинэ сымыыкка баар белок буорга киирдэҕинэ сытыйан, ыарыы төрүөтэ буоларынан, сымыыты хаҕын үчүгэйдик сууйуллар, куурдуллар.
 

Кумааҕыттан оҥоһуллубут элбэх сымыыты хаалыыр иһити (сымыыт ячейкатын) киһи барыта билэр. Дьэ бу тэрил оҕуруокка туһата баһаам.