КҮН КУЙААРЫМА ТҮҮЛДЬҮТЭ:

ҮЛЭ
Түһээн үлэлиир - бэйэ кыаҕын толору туһанан, баҕа санааны ситиһэргэ.

ҮҤКҮҮ
Үҥкүүлүүр - чугас аймаҕын улаханнык ыалдьыбытын туһунан истэргэ

ҮҤСҮҮ
Ким эрэ үҥсэрэ, үөҕэрэ - төттөрүтүн үлэҕэр хайҕанан, дьон биһирэбилин ыларга.

ҮӨН
Үөн - дьон ордук санаан, харахтарын хатаан, тыл иҥмит, онтон ыраастанар наада диэн сэрэтии.

ҮӨРҮҮ
Түһээн үөрэр - төттөрүтүн туохтан эмэ хомойон, кэлэйэн ытыырга.

ҮӨРЭХ
Үөрэнии - саҥа ньыманы баһылыырга, элбэҕи саҥаттан ырытан көрөргө.

ҮРҮМЭЧЧИ
Үрүмэччи - үөрүү бэлиэтэ, кыһалҕата суох олоххо, тапталы көрсөргө, саҥа билсиһиигэ эбэтэр кэрэхсэбиллээх сырыыга.

ҮТҮЛҮК
Сахалыы оһуордаах үтүлүк кэтии - турууластахха, үлэ ыпсарыгар-тупсарыгар.
Хара үтүлүк - сүһүөх ыарыытын сэрэтэр.

ҮҮТ
Толору үүттэх иһити үлэ - хамнас киһитигэр - хаһаайыстыба бөҕөргүүрүгэр, үп харчы кэлэригэр.
Ыалдьар эбэтэр кырдьаҕас киһиэхэ - доруобуйата көнөрүгэр.

Бравина

ҮГЭ-ХОҺООН
Үгэ-хоһоон ааҕарын — туохтан эрэ кэлэйэргэр.
Үгэ-хоһоон үөрэтэрин — туох эрэ бэрдэ суох балаһыанньаҕа түбэһэргэр.

ҮҤКҮҮ
Үҥкүү — киһи ыарытыйарыгар көстөр.
Түүлгэ үҥкүү тылын этии — чутас аймахха өлүү-сүтүү тахсарыгар.
Үҥкүүлүү сылдьар дъону көрүү — туох эрэ хомолто элбэх киһини хаарыйарыгар, бөрүкүтэ суох уларыйыылар тахсалларыгар.

ҮӨН
Ытыскар үөн тахсыбытын түһүүр — байарга, үтүмэн харчыны ыларга.
Тобоҕө үөн тахсара — өй-санаа хойдоругар.

ҮӨР АБААҺЫ
Үөр саҥатын истин — сонуҥҥа.

ҮӨРҮҮ
Түүлгэр улаханнык күлэн-салан үөрдэххинэ — туохтан эрэ хомойуон - хоргутуон.

ҮӨХСҮҮ
Түһээн үөхсүү, үөҕүү - туох да үчүгэйи, үтүөнү эрэннэрбэт.
Эйигин ким эрэ үөҕэрэ — эйиэхэ өс санаалаах дьоҥҥо куһаҕаны соҥнуур.

ҮРҮҮМКЭ
Толору арыгылаах үрүүмкэ — барыс киирэригэр эбэтэр санаа туоларыгар.
Кураанах үрүүмкэ — ночоот дуу, сүтүк дуу тахсары¬гар.
Үрүүмкэ алдъанара — үөрүүгэ.
Улахан хурустаал бакаал — аат-суол киэҥник биллэрин бэлиэтэ.

ҮТҮЛҮК
Түүлгэ үтүлүк көстөрө — ситиһиигэ сирдиир күүстээх дьулуур бэлиэтэ.
Үтүлүк кэтии — дьулуурдаах буолан баҕа санааны ситиһии.

ҮҮН
Акка үүну кэтэрдэ сатааһын — эн бэйэн көрүүлэргин атын, олох тосту туора өйдөөх-санаалаах киһиэхэ соҥнуу, иҥэрэ сатыырын бэлиэтэ буолуон сөп. Онуоха үүн бөҕө-таҕа буоллаҕына, тылгын ылыннарыаххын сөп.

ҮҮНЭЭЙИ
Үүнээйи — баайы-дуолу түстүүр бэлиэ.
Үүнээйини алдьатыы — улахан суумманы сүтэрэргэ.

ҮҮТ
Үүт — баай-талым олох туоһута.
Үүту иһии — доруобай буолууга, этэҥҥэ сылдьарга.
Үүт тохторо — ночоот тахсарыгар.
Аһыйбыт үүту иһэрин — билэр дьонун кыһалҕаларыттан санаарҕыыргар эбэтэр кинилэри кытта өйдөспөккөр.