Дьиҥнээх да, оҥоһуу да түүлээх таҥас үчүгэй көрүүнү ирдиир. Маныаха сыһыаннаах маннык сүбэлэр бааллар.

Олис киртийбит, сыаламмыт түүлээх таҥаһы хобордооххо сылытыллыбыт уотурбанан эбэтэр кофемолкаҕа илдьиритиллибит "Геркулес" көөбүлүнэн ыраастыахха сөп. Кылаабынайа, наһаа ититэн кэбиһиэ суохтааххпыт, киһи илиитин сиэбэт температуралаах буолуохтаах. Сылаас уотурбаны түүгэ кутан баран, сэрэнэ соҕус ытыһынан таарыйан, имитэн биэрдэххэ, кир сыыйа түүттэн арахсан барар.

Маҥан өҥнөөх искусственнай түү араҕастыйан хаалааччы. Маннык түбэлтэҕэ лимон суогун бэйэтин кээмэйин саҕа ууга былаан баран, онно суокканы уган ыла-ыла ыраастыыгын.

Түүлээх таҥас ардаҕы, инчэҕэй да хаары куһаҕаннык тулуйар. Онон итинник халлааҥҥа кэтиллибит түүлээх таҥаһы тэбии, сахсыйа түһэн баран хайаан да плечиккэ ыйаан куурдуллар. Ол эрээри хаһан да  ититэр систиэмэ, оһох таһыгар куурдуллубат куолу. Тиэтэйэр буоллахха, куурдууну күүһүрдэр туһугар кураанах тарааҕынан тараан, түүнү сахсатан биэриэххэ сөп да, бэйэтинэн, хос температуратыгар куурара ордук үчүгэй.

Таһырдьаттан киирэн баран, түүтэ хаптайан хаалбатын курдук, хаһан да бэргэһэни хаптаҕай долбуурга уурбат буолун (чуолаан сиигирбит буоллаҕына). Күрүчүөккэ ыйыыр ордук табыгастаах.

Күн уота түүлээххэ буортулаахтык дьайар, онон кэппэт кэмҥитигэр хаһаана ууруох иннинэ, күн уотугар уурартан туттунун.

Чараас дубленканы мыылалаах, нашатыырдаах ууга угуллубут ыраас тирээпкэнэн сотор үчүгэй. Тирээпкэни сотору-сотору уларытар  ордук.Ити кэнниттэн аны анал суурадаһыннаах ууну туһаныллар. Ол састааба маннык: лиитэрэ аҥаара ууга 20 г глицерин уонна нашатырнай испиир, 5 г. бура суурайыллар.

Сырдык түүлээх таҥаһы крахмалынан эмиэ ыраастыахха сөп.

Түүлээх кылапачыгас буоларын туһугар эриэхэ арыытынан биһиллибит тирээпкэнэн сотуллар. Ол эбэтэр грецкэй эриэхэни бытархай гына мэлийэн баран, икки-үс хос маарыллаҕа кутан, мөһөөччүктүү баайыллар уонна онон түү хайысхатын хоту  сотуллар. Эриэхэ арыытын көмөтүнэн түү биллэ кылапачыйан барыаҕа. Маннык ньыманан эргэрбит каракуль сону эмиэ "саҥатыгар түһэриэххэ" сөп.

Буобура, быыдара, крот түүлээх таҥаһы кураанах, итии кумаҕынан ыраастыыллар эбит.

Араҕастыйа быһыытыйбыт сиэрэй каракулу водород перекиһигэр кыракый нашатыры булкуйан баран соттоххо, быдан сырдыыр.

Татьяна Захарова суруйуута. "Кыым" хаһыат 2007 сыл, олунньу 8 күнэ