Ас-үөл

Төкүнүктүү буспут сымыыты тымныы уунан сотуллубут быһаҕынан быстахха, сымыыт уоһаҕа алдьаммат, бытарыйбат.

Көҕөрбүт хортуоппуйу сиир табыллыбат, соланин диэн дьааттаах.

Буһарар омлеккыт үллэҕэр көрүҥнээх буоларыгар,уоһаҕын араарыҥ. Араҕаһын үүтү кытта булкуйун. итиннэ күүгэннириэр диэри үлүннэрбит уоһаххытын кутун.

"Песочнай" тиэстэ кытааппатын диэн, наһаа уһуннук мэһэйиллибэт.

Тоҥ оҕуруот аһын ириэрбэккэ эрэ тута хобордооххо утаараллар.

Буһа турар кэтилиэти биилкэнэн астахха, дьэҥкир сүмэһин тахсар буоллаҕына - ол аата бэлэм.

Таҥас-сап

Таҥаһы эбэтэр миэбэли ыраастыырга скотчу  илиигэ эрийиллэр (сыстар өттө таска буолар) уонна таҥаска даҕатан ыраастыыбыт.

Чүмэчини иһитигэр ууруох иннинэ вазелинынан сотуллар. Оччоҕуна умайан бүттэҕинэ даҕаны буоската һчһгэйдик хоҥнуо.

Сабыыны, суорҕаны, пледи сууйан баран, быаҕа диагоналлыы ыйаатахха, уһаан-тэнийэн хаалбаттар.

Ырбаахыны пластмасс пилиэчиккэ ыйаан, тимэхтээн, көннөрөн биэрин.

Кырааска

Кырааска үрдэ үрүмэлэнэн хаалар түбэлтэтигэр, сиидэлии сатыыр наадата суох. Бааҥкаҕа хоппуруон чулкуну кэтэрдиэххэ сөп, кырааската үрдүгэр тахсыа.

маслянай кыраасканан сотуллубут эркини суодалаах, нашатырнай испиирдээх сылаас уунан сууйуохха сөп. (1 лиитэрэ ууга 1 ост нь. испиир) ити кэннэ сииктээх, онтон кураанах тирээпкэнэн сотуллар.

Өрөмүөн кэннэ дьиэҕэ кырааска сыта олорон хаалааччы. Ити түргэнник ааһарыгар, төбө ыалдьыбатын диэн, хоско икки-үс сиргэ туустаах уута уурун.

Өскөтүн масляннай кырааска уһуннук туран, үрдэ бүрүллэн хаалбыт буоллаҕына, булкуйар наадата суох. Ону сэрэнэн ылыахха наада. Оттон ити бүрүөһүнэ алдьанар, хайдар түбэлтэтигэр бааҥка диэметрын саҕа маарылла төгүрүгү кырыйан баран, үрдүгэр ууран кэбиһин. Оччоҕо маарыллалыын баҕастыын түгэҕэр түһүө.

Масляннай кырааска хаппатын курдук, үрдүгэр биллэр-биллибэт гына мас арыытын кутан биэрэллэр.

Эти-хааны ыраастааһын

Ас-үөл көмөтүнэн эти-хааны туһалаах өттүнэн ыраастыахха, наадата суоҕунан толоруохха да сөп. Эккэ-хааҥҥа оҕуруот аһа улахан суолталааҕын бары билэбит. Сайынын талбыт сибиэһэй аспыт арааһа, этэргэ дылы, ыһылла сытар. Онон, маннык үтүө кэмҥэ күннээн-күөнэхтээн  хаалыахха сөп.

Оҕуруот аһа.Хайдах баарынан эбэтэр салаат эгэлгэтин оҥорон эппитин-хааммытын "үөрдүөхпүтүн" сөп. Уутун ыган, утах оҥостору үгүс киһи сүбэлиир. Холобур, сүбүөкүлэ, моркуоп уута туһалаахтар. Итиннэ баар пектин уонна клетчатка диэн бэссэстибэлэр ис-үөс үлэтин тупсараллар, оттон минеральнай бэссэстибэлэрэ, битэмииннэрэ ону эрэ "кэтэһэ" сылдьар  эппит-хааммыт саппааһын толорон биэрэллэр.

Хааһы. Хааһыга туох үчүгэйэ баар буолуой дии саныаххыт. Оннук буолбатах. Эбиэс хааһы оһоҕос эркинин ыраастыыр, мустубут кири-хоҕу суох гынар, иҥэр күүһэ да улахан. Геркулес хааһыга кальций, тимир, В битэмиин толору баар, ону таһынан калорийа намыһах. Оттон гречкаҕа аминокислота, минеральнай бэссэстибэ элбэх. Онон диабеттаах, быара ыалдьар дьоҥҥо сүбэлииллэр. Хас биирдии хааһы ураты дииллэр.

Компот. Туһата эмиэ улахан. Изюм, курага калийдара улахан буолан, сүрэх быччыҥын үлэтигэр үчүгэйдик дьайаллар.

Үрүҥ ас. Саха маанылаах астара оһоҕос үлэтин тупсараллар. Кальцийдара элбэх.

Маринуйдаммыт, ыыһаммыт астан аккаастанын. Ордук кыыл-сүөл сыатын буолбакка, мас арыытын туһана сатаан.

Балаһаны бэлэмнээтэ Василина Попова. "Кыым" хаһыат 2009 сыл атырдьах ыйын 6 күнэ.