Тииккэ үүнэр сылгы туйаҕар маарынныыр киэҥник биллибит паразит тэллэй. Саас олус улаата илигинэ, тһэ үрүҥ өҥнөөҕөр, сымнаҕас эттээҕэр хомуйаллар. Тас кытаанах өттүн быһан быраҕаллар. Улахан буоллаҕына, үс-түөрт аҥыы кыралаан хатарыллар.

Үүнээйини чуолкайдык арааран билэн эрэ баран хомуйуллуохтаах. Массыына элбэхтик сылдьар сириттэн, суол чугаһыттан эмтээх үүнээйи ылыллыбат. Үүнээйи силиһин, умнаһын, сэбирдэҕин хомуйуу, хатарыы уратылардаах.

• Грипкэ: корица, эвкалипт, лимон, бэс, розмарин, чабрец, лаванда, кипарис, гвоздика, имбирь, кедр, мелисса, кытыан от, ладан сыттара туһалыан сөп.

Былыр былыргыттан эмтээх от быһыытынан киэҥник биллэр үүнээйи. Алаастарга, от үрэхтэргэ, күөл кытыытыгар сөбүлээн үүнэр. Бэс ыйын бүтэһигиттэн атырдьах ыйыгар дылы сибэккилэнэр. Бу кэмҥэ хомуйан салгыннаах, күлүк сиргэ куурдуллар. 

Биир орто кээмэйдээх лимону сууйан баран, уу кутабыт уонна 10 мүнүүтэ буһарабыт. Лимон хаҕын тэһэ баттаан баран согун ылабыт уонна 100 г мүөтү, 2 ост ньуоска глицерины(аптекаларга атыыланар) эбэбит. Оҕоҕо биирдии ост. ньуосканан күҥҥэ үстэ биэрэбит.