Оскуола Арыылаахха хайдах тэриллибитин туһунан үөрэммит оскуолам уруккутун кэпсииргэ соруннум. Оскуола буолуон иннинэ бастаан Уһун Өлөҥтөн 800 м-лээх сиргэ эһэм Тиэтэллээх Сэмэн дьиэ туттан олорбута.

Өктөөп өрөбөлүүссүйэтин кэннэ Саха сиригэр маннык харчы тахса сылдьыбытын туһунан Максим Горькай "Об единице" диэн уочаркатыгар суруйан турар. Ол уочарка 1960 сыллаахха “Новый мир” сурунаалга бастаан бэчээттэммитин кэннэ биирдэ оннук харчы туһунан киэҥник билбиттэрэ.

Нестор Каландаришвили дьоно тоһуурга түбэһэн өлбүттэрин Дьокуускайга аҕалан, былыргы остуруок башнялара турбут (билиҥҥинэн, Доҕордоһуу болсуоссата, Опера тыйаатырын иннэ) сиригэр аҕалан “бырааттыы ииҥҥэ” харайбыттара. Биһиги аҕабыт – Семен Петрович Колосов – ааспыт үйэ 30-с сылларын 2-с аҥаарыгар Дьокуускайдааҕы педтехникумҥа үөрэммитэ. Кини кэпсээнинэн, ол кыһын ити Каландаришвили дьонун “бырааттыы иини” уот оттон, ириэрэн баран хостообуттар. Ону ааһан иһэр дьон, ол иһигэр педтехникум устудьуоннара, көрөллөрө үһү.

Иван Тимофеевич 1892 с. ыам ыйын 4 к. Өлүөхүмэ оройуонун Кээччи нэһилиэгэр бааһынай дьиэ кэргэнигэр төрөөбүт. 1906 с. II Нөөрүктээйи 6 кылаастаах училищетын бүтэрэн баран, 1906-1919 сс. "Черемных, Федоров и компания" диэн хампаанньаҕа “конторщигынан”, атыыһытынан, табаары тутааччынан үлэлээбит. 1919-1930 сс. түүлээх отделын сэбиэдиссэйэ, Дьокуускайга "Холбос" уобаластааҕы кэпэрэтиибин солбуйааччы бэрэссэдээтэлэ, 1931-1936 сс. өрөспүүбүлүкэтээҕи “Интегралсоюз” кэпэрэтиип бэрэссэдээтэлэ, 1936-1938 сс. Илин-Сибиирдээҕи кыраай исполкомугар Саха АССР бэрэстэбиитэлэ.

Быйыл Саха Өрөспүүбүлүкэтэ төрүттэммитэ 95 сылын бэлиэтиибит.  Судаарыстыбаннаспыт халлаантан кэлэн түспэтэҕэ. Гражданскай сэрии уотугар укулаат тимир курдук буһарыллан-хатарыллан үөскээбитэ, саха норуота элбэх хаанын тоҕон ситиспитэ. Ол эрээри ити күөрт уотугар уһаарыллар кэм “үрүҥ бээтинэтэ” аҕыйаҕа суох. Олортон биирдэстэрэ – 1923 с. кыһын буолбут Билиистээх кыргыһыыта. Бу Пепеляев генерал Саха сиригэр Сэбиэскэй былааһы суулларар, сахаларга тирэҕирэн Сибииргэ Гражданскай сэрии уотун хаттаан күөдьүтэр, Арассыыйаҕа бассабыыктар былаастарын суулларар былааннаах авантюратыгар кириэс туруорбут биир быһаарыылаах   кыргыһыы этэ. Ол эрээри тоҕо эрэ сэбиэскэй кэмтэн улаханнык сырдатыллыбат, устуоруйа чахчылара, докумуон аҕыйах. Бу элбэх хаан тохтуулаах кыргыһыы Пепеляевы үлтүрүтүүгэ суолтата аанньа ахтыллыбат.