(Княженика, костяника обыкновенная, костяника хмеловидная)
Киис тиҥилэҕэ (Ыт тиҥилэҕэ) Умнаһа кыра хатыылардаах, үрдүгэ 25-30 см. Киис тиҥилэҕэ - эмтээх үүнээйи. Отоно С битэмииннээх. (лимонтан, апельцинтан 5 төгүл элбэх), үтүмэн саахардаах, органическай аһыыбалардаах, элбэх ароматическай эттиктээх буолан дыргыл сыттаах.
Сэбирдэҕэ эмиэ ити курдук араас эгэлгэ эттиктээх. Отонунан барыанньа, сироп, битэмииннээх араас утах оҥороллор. Киис тиҥилэҕин отонуттан куртах ыарыытыттан, цингаттан, геморройтан, бопторууттан, хаан аҕыйааһыныттан, сүһүөх ыалдьарыттан уо.д.а. эмтэнэллэр. Отон, сэбирдэх оргуйбут уутун киһи сэбиргэхтэттэҕинэ, тымныйан дьаҥнаатаҕына, эт-хаан туругун бөҕөргөтөөрү, чэбдигирдээри иһэллэр. Саха эмчиттэрэ киис тиҥилэҕин испииргэ суурайан дьарҕаны уҕарытарга тутталлара, быар ыарыытыгар кыра кыратык иһэллэрэ. Көөнньөһүгүнэн сууннахха баттах бөҕөргүүр.
Чөл буолуу кистэлэҥнэрэ. Халандаар - 2010