Урукку кэмнэргэ хаппыыстаны сииллэрин таһынан эмтэнэллэр этилэр. Билигин ол умнуллан киирэн барда. Хаппыыста биир уратытынан киниэхэ баар С битэмиини тутара буолар. Битэмииннэри бу курду уһуннук биир да оҕуруот аһа туппат. Фрукталартан апельсин, мндарин, лимон эрэ аскорбиновай кислотаны уһуннук туталлар. С битэмиин хаппыыста сүрэҕэр элбэх.
Былыр - былыргаттан хаппыыста сибиэһэй сэбирдэҕин төбөлөрө ыалдьыбыт дьон төбөлөрүгэр тутан 20-30 мүнүүтэ устата ороҥҥо сытан ылаллара. Эмээхситтэр хаппыыста сэбирдэҕин ыалдьар сүһүөхтэригэр баайан эмтииллэрэ эмиэ баар.Күөмэй ыарыйдаҕына туустаах уунан сайҕыыр туһалааҕа биллэр. Өскөтүн ити ньыма кыаллыбат буоллаҕына, хаппыыста сэбирдэҕин күөмэйдэригэр баайаллар уонна иккилии чаас буола -буола уларытан иһэллэр. Эбэтэр сэбирдэҕи теркалаан баран маарыллаҕа суулаан биир чаастан итэҕэһэ суох күөмэйгэ баайаллар. Ириҥэлээх кутургуйа таҕыстаҕына, ону тэһэ, ыга сатаамаҥ. Сибиэһэй хаппыыста сэбирдэҕин ылан сүөгэйгэ биһиҥ, ол үрдүнэн нашатырынан сотон баран ыалдьар миэстэҕэ бэрэбээскилээн кэбиһин. Күүскэ ыарыйдаҕына - тулуйун, 2-3 чаас кэнниттэн бэрибээскини уларыта туруҥ.
Хаппыыста баай битэмииннээх оҕуруот аһынан биллэр. Киниэхэ минеральнайтуустар, сахар, фосфор, клетчатка, сера, солбуллубат аминокислоталар, о.д.а. туһалаах элеменнэр элбэхтэр. Хаппыыстаны саҥа бааһы, үөс хабаҕын, быары эмтээһиҥҥэ көдьүүстээхтик туһаналлар. Бытарытыллыбыт сиикэй уонна аһыы сүрэхтээх хаппыыста куртах үлэтин тупсарар, аһыыр баҕаны күүһүрдэр. Специалистар хаппыыста суогун куртах, оһоҕос бааһырыытын эмтээһиҥҥэ, вешестволар атастаһыыларыгар, ньиэрбэ систиэмэтигэр улахан туһалааҕын бэлиэтииллэр.
И.И. Неустроев. Доруобуйа-дьол. Дьокуускай: Бичик, 2011 с.