Биирдэ биир эдэр ыал дэриэбинэҕэ дьиэ куортамнаһан олорбуттар. Ол олордохторуна биир үтүө күн дьикти күн буолбут...Таһырдьа ардахтаах, этиҥнээх, чаҕылханнаах күн эбит, иккиэн ынахтарын ыан, оҕуруоттарыгар уу эҥин кутан баран утуйаары сыдьыбыттар, уоттарын күөстэрин арааран баран сыппыттар. Уол эрдэ тутатына хаптайбыт, арай кыыс утуйа сыттаҕына улахан баҕайы этиҥ эппитигэр уһуктан кэлбит...
Ол сыттан, чаҕылхан сырдаппыт уотугар көрдөҕүнэ хосторун аанын аттыгар икки киһи субу көрөн тураллар эбит... "Эс!" - дии санаабыт, куттанан уолугар чугаһаан биэрбит... Ол сытан эмиэ иккистээн чаҕылхан чаҕылыйбытыгар көрбүтэ ол икки киһитэ аны хос иһигэр баар буола түспүттэр, арай дьэ үчүгэйдик өйдөөн көрбүтэ эмээхиннээх оҕонньор эбиттэр. Эмээхинэ сирэйэ көстүбэт эбит, үнтү былаатынан эрийбит эбит, онтон оҕонньоро үрүҥүнэн чопчоччу көрбүт эбит. Кыыс ынырыктык куттаммыт да уолун уһугуннаран киирэн барбыт. Уола уһуктан кэлбит уонна туох буоллун диэбит, кыыс кэпсээн биэрбит. "Ээ чэ бут! Этиҥтэн куттаммытын буолуо" - диэбит, уонна истиэнэ диэки ханньыспыт. Онтон чаҕылхан үһүстээн чаҕылыйыытыгар көрбүтэ, ол эмээхсинэ кыыс атаҕыгар кэлэн сытар эбит, онтон оҕонньор уолу үрүҥ хараҕынан сирэйин одуулуу турар эбит... Кыыс хаһытаабыт да уолун уһугуннарбыт, уолуйан хаалан сатаан санарбат да буолбут, "Ити, ити" - дии-дии атаҕын ыйар үһү. Уола туох буоллун диэн туоһуласпытыгар: "Дьиэбит иһигэр икки киһи баар" - диэбит. Уоллаах кыыс хосторуттан тахсан тахсар ааҥҥа сүүрбүттэр, зааланан баран иһэн көрдөхтөрүнэ остуолга хараҥаҕа икки киһи барыйан турара көстөр эбит, уонна эмиэ үрүҥ харахтарынан батыһыннара одуулуу көрөллөр эбит. Кыыстаах уол ыксаан хаалбыттар, ааннарыгар тиийэн тардыалаан көрбүттэрэ аһыллыбат эбит. Кыыс ынырыктык истерикалаабыт, уол уоскуй дии дии кыыс айаҕын саба баттаабыт уонна аан аттыгар баар муннукка саһан киирэн олорбуттар. Ол олорон иһиттэхтэринэ сыыллар атах тыаһа кинилэр диэки чугаһаан иһэр эбит... Уоллаах кыыс кутталларыттан ааны тоҕо тэбэн тахсыбыттар да таьырдьа баар буола түспүттэр, таһырдьа хабыс хараҥа, ардах олох ыаҕастаах уунан кута турар эбит. куотан иһэн кыыс кэннин хайыһан дьиэтин көрбүтэ, дьиэ уоттара күлүмнүү оонньуу тураллар эбит, арай уот баран хаалбыт да эмискэ түннүккэ икки үп-үрүҥ мэлбэйбит, уотунан көрбүт харахтаах сирэйдэр мэлтэс гына түспүттэр, кыыс ону көрөөт уҥан хаалбыт. Арай сарсыарда уһуктан кэлбитэ, аймахтарыгар кэлэн сытар, уола аттыгар кэлэн саҥата иҥэтэ суох олорор эбит. Кыыс бэҕэһээ туох буолан ааспытын аймахтарыгар кэпсээн биэрбит, аймахтара итэҕэйбэттэрин да иһин кыыс тугу кэпсиирин истэ олорбуттар. Онуоха аҕалара: "Ээ дьэ аньыыны саҥарыман, итириктэр эҥин дьээбилээбиттэрэ буолуо, оруобуна бэҕэһээ итириктэр уулуссаҕа элбэхтэр этэ" - диэбит. Төһө да иккиэн быһаара, кэпсии сатаабыттарын үрдүнэн ким да итэҕэйбэтэх. Сарсыҥҥы күнүгэр аймахтарын аҕаларын, уонна улахан убайдарын илдьэ дьиэлэригэр тиийбиттэр. Арай түннүктэрин көрбүттэрэ дьиэ иһиттэн илии - тарбах суола бөҕө баар эбит, ким эрэ тахса сатаабытын курдук. Интэриэһинэйэ диэн сото сатаатахтарына олох барбат үһү, дьиэҕэ киирэн көрбүттэрэ, тыбыс тымныы, хас эмэ үйэнэн дьоннор олорботохторун курдук үһү. Аймахтарын аҕалара дьиэни кэрийэн көрбүтэ туох да суох эбит, ол кэнниттэн кыыстаах уол ити дьиэттэн уонна дэриэбинэттэн көспүттэр, дьиэ туһунан түбэлтэни ситэ ыйыталаспакка билбэккэлэр эрэ...
Ити дьиэҕэ хаһыын эрэ урут эмээхсиннээх оҕонньор олорбуттар үһү. Биир эмиэ үтүө күн ынахтарын ыан, киэһээҥҥи чээйдэрин чээйдээн баран утуйаары сыппыттар, ол сырыттахтарына ааннарын кимнээх эрэ тоҥсуйбуттар. Эмээхсин: "Оо дьэ эмиэ сиэммит хонор сирэ суох буолан кэллэҕэ дуу" - дии-дии ааны баран аспыт, ол аспыта икки улахан итирик эдэр уолаттар тураллар эбит, уонна эмээхсинтэн харчы көрдөөн киирэн барбыттар. Эмээхсин: "Бачча түүн кэлэ - кэлэ харчы көрдөөбүт буола буолаҕыт, олох киэр барын!" - диэбит, уонна ааны сабан истэҕинэ биир уола илиитин сиэҕиттэн сүгэ таһааран эмээхини төбөҕө саайбыт, уонна сирэйин былаатынан эрийбиттэр, хоско оҕонньору киирэн оронун үрдүгэр тыыннаахтыы ыйаабыттар, дьиэлэрин халаан баран тахсан баран хаалбыттар.эмээхсиннээх оҕонньору икки күн буолан баран булбуттар, ону даҕаны бэтэринээр ынахтарыгар укуол биэрэ кэлэ сыдьан булбут. Аҕыйах ый буолан баран өлөрүөхсүттэри туппуттар. Ону ити өлбүт күннэригэр көстөн ылбыттар дииллэр...
http://vk.com сайттан. Nastasiya Ильина суруйуута.