Былыр, биһиги оҕо эрдэхпитинэ, кырдьаҕастар эргэ өтөххө хаалбыт малы-салы ончу тыыттарбат, ону ааһан улаханнык саҥарары, тыаһы-ууһу таһаарары сөбүлээбэт этилэр. Айылҕа да бэйэтэ ону ирдиир курдуга.
* * *
Биһиги кыра сылдьан моҕотойу хорооҥҥо куоттардахпытына, маһынан сири эттээн ньиргитэрбит. Оччоҕо сонно тута кып-кыра холорук ойоҕоспутуттан туран, сыыһы-буору оргууй аҕай утары эрийэн сырылатара. Ону көрөн, биһиги биирдэ: «Пахай, тоҕо кыратай?!» – диэн кыһыттыбыт. Холорукпут сонно тута биир сиргэ туран эрэ күүһүрдэр күүһүрэн истэ. Халлааҥҥа өһөх хара буору үлтү ытыйан таһаарда. Биһиги ити түгэн кэнниттэн холоруктан саллар, куттанар буолбуппут. Ити – олоххо эт бэйэбинэн түбэспит биир түбэлтэм.
Иккиһим маннык. Коля дьоно бөһүөлэктэн тэйиччи өтөххө сайылаабыттара. Күһүн хойукка диэри кыраһыын лаампатынан сырдатынан олорбуттара. Ол олордохторуна биирдэ Коля, кыраһыын лаампа тааһын үлтү түһэрэн, ийэтиттэн улаханнык мөҕүллэр. Чугастыы турар иччитэх өтөххө саҥатык көрүҥнээх кыраһыын лаампа турара хараҕар көстө түһэр. Уол оҕото кус быһый буоллаҕа. Балтын Еляны илдьэ ол эргэ өтөххө ыстанар. Тиийбиттэрэ, үөрүөхтэрин иһин, лаампалара ып-ыраастык кылбаччы сотуллан баран долбуурга турар эбит. Уол олоппоско салҕанан ылыахча буолан истэҕинэ, арай доҕоор, хаҥас диэки салҕааһын дьиэ муннугар турар мас орон диэкиттэн куһаҕан баҕайытык хаҥынайа-хаҥынайа мөхсөн тилигириир тыас иһиллэр. Уол балтын сиэппитинэн таһырдьа буут биллэрбит. Лаампа эрэ туох эрэ, өйдөрүттэн таһыччы көппүт. Бу түбэлтэ күнүс буолбут.
* * *
Эргэ өтөххө туох эмэ сытарын хараххыт сөбүлүү да көрдөҕүнэ, тыыппат буолуҥ диэн ыччакка өйдөтөн суруйдум.
С.Афанасьев кэпсээнинэн. "Кыым" хаһыат. (http://www.kyym.ru) №39 2016.10.06