Киһи олоҕун устатыгар элбэх дьикти түбэлтэҕэ түбэһиэн сөп. Санаата хоппотоҕуна, быһаара сатаан түүннэри-күнүстэри эрэйдэнэр. Киһи кыайбатаҕа, быһаарбатаҕа диэн, аҕыйах буолан баран...
Бу түбэлтэ кыра сырыттахпына эһэм эмискэ өлбүтүгэр тахсыбыта. Эһэм барбыт сааһыгар араас саҥаны-иҥэни истэр-көрөр буолбутум. Санаабар, эһэм миигин кытта кэпсэтэр, сүбэлиир-амалыыр курдуга. Кини саҥатын иһиттэхпинэ, туохтан эмэ хоргутан, ытыы да туран, дьикти баҕайытык уоскуйан хааларым.
Туох эмэ күчүмэҕэй түбэлтэҕэ түбэстэхпинэ, кини саҥата кулгаахпар иһиллэн ааһара. Оччоҕо мин хайдахтаах да кутталлаах түбэлтэҕэ кыбыттарбытым-ыктарбытым иһин, санаам бөҕөргүүрэ.
Сайын "Школьник" бэлисипиэтинэн дэриэбинэ хаппыт туой суолунан чугас эргин хатааһылыыр идэлээҕим. Арай биирдэ дэриэбинэҕэ кэйиигинэн аатырар икки атыыр оҕус, харсаары адаарыҥнаһан, хара буору өрө бурҕатан, суолбун быһан, эргэ дал диэки түһүнэ турбуттара.
Оччолорго оҕустар харсалларын сырса сылдьан көрөр буоларбыт. Сороҕор икки оҕуһу буорунан дөлбү быраҕаттаан, кыйахаан аҕалан, киирсиһиннэрэр идэлээх этибит.
Мин бэлэсэпиэппин суолга хаалларан баран, оҕустары батыстым. Быраҕыллыбыт дал иһигэр киирэн хаайтардылар быһыылаах. Харахтарын үрүҥэ көстүбэт, өһөх кыһылынан көрө, сырааннара санньылыйа сылдьара. Дьэ, сирэй-харах бөҕөтө этэ! Күрүө уҥуор тимир көлө батыллан хаспыт дьааматыгар саһан, тыын быһаҕаһын тыынан харсалларын кэтэһэн сыппытым.
Оҕустар улам-улам бэйэ-бэйэлэригэр чугаһаан кэлбиттэрэ. Истэрин түгэҕэр киҥинэйэр курдук, бүтэҥи баҕайытык айаатыы-айаатыы харсыбакка, төгүрүйэ көтө, суоһурҕана сылдьыбыттара. Киһи баар сибикитин билбэттэр быһыылааҕа. Отой аттыбынан ааһаллара. Чугаһаан кэллэхтэринэ, өрө уһуутуу сылдьан таһаарар сылаас салгыннара сирэйбэр биллэргэ дылыта! Арааһа, урут-уруккуттан бэркэ билсэр буоланнар, хайа - хайалара иннин биэрэр санаалара суох быһыылааҕа.
Өрө ытылла сырыттахтарына, дал хоту өттүнээҕи аппаттан холорук өрө ытыллан тахсыбыта. Хаппыт оту кытта буору-сыыһы өрө ытыйан таһаарда да, оҕустары көрдө көрбүтүнэн ытыллан кэлбитэ. Харсаары бырдьаҥалыы сылдьыбыт оҕустар саһан сытар аппам диэки харахтара тэстиэҕинэн, күрүөнү көрдө күрбүтүнэн ыстанан кэбиспиттэрэ! Бу алдьархайы!
Ол икки ардыгар кэннибэр эһэм: "Хотон үрдүгэр таҕыс!" - диир саҥата иһиллэргэ дылы гыммыта. Соһуччута бэрдиттэн, эһэм саҥатын хоту кэннибэр турар иччитэх хотон алдьаммыт түннүгэр аҥаар атахпынан үктэнэн эрэр курдугум да, хотон үрдүгэр хайдах тахсыбыппын билиминэ хаалбытым!
Кэннибэр сүрдээх баҕайытык күрүө барчаланар тыаһа иһиллээтин кытта, сөп сөрүүн салгын тириппит көхсүбүн супту үрэн ааспыта. Харахпын симэн баран, хотон чаана тахсар үөлэһин кууһан, бүк түһэн хаалбытым. Ол олордохпуна "ону-маны уоран көрөр буолумаар!" диир саҥа кулгаахпын куһаҕан баҕайытык аалан ааспыта. Эһэм саҥатыттан атын, сөҥ куолас этэ...
Кутталбыттан өрхарахпын аспакка олорбутум. Онтон син уоскуйан, куттана-куттана харахпын аспытым, били мин хорҕойбут дьаамам буорунан туолан хаалбыт этэ. Тула хас да сиринэн тосторута ыстаммытсиэрдийэ эмтэркэйдэрэ чыппаан курдук ыһыллан сыталлара. Икки баҕана төрдүнэн тостон баран, сыппыт сирим кэннигэр хара буору хоройбуттар этэ!
Онно олорон дуу, сытан дуу биэрбит буолуум - сири кытта сир, оту кытта от оҥоруох эбиттэр! Хата, айылҕам барахсан эрдэ сэрэтэн, тыыннаах хаалларбытыгар эһээлээх эбээбэр ис сүрэхпиттэн махтанабын!
Бүөтүр БӨТҮРҮӨП. "Кыым" 28.03.2013