Билгэ
Күн Куйаарыма кинигэтинэн билгэ.
Билгэлэнэргэ биир киhи күҥҥэ биирдэ эрэ баттыахтаах, ол кэннэ утуу субуу хаста да баттаабытын аахсыллыбат, маҥнайгы эрэ сырыын дьиҥнээх буолар.
БИЛГЭЛЭН <--баттаа
|
|
История
Өбүгэлэрбит төрүттэрэ
Саха норуотун төрүт удьуордарын этническэй историятын үс сүрүн группаҕа араарыахха сөп: Ыраахтааҕы кэминээҕи Россия (XVII бүтүүтэ- - XXүйэ саҕаланыыта), советскай кэм (XX- с уйэ 20-hис сс. 1990 сс. дылы), советскай кэм (90-нус сс. саҕаланар). Сахалар уустарын сорохторо Красноярскай кыраайгаүөскээбит сагайдар диэн биистэртэн хааннара тардыhар уонна кинилэри Омоҕойдуун, Эллэйдиин уонна хакастардыын биир төрүттээхтэрин туhунан элбэхтик этиллэр да, суруллар да. Саха уонна сагай этнонимнар төрүттэрэ былыр Тянь-Щань эргин олохсуйбут саха норуотунуун силлиhэрэ биллэр. Сиһилии
История
Иван Александрович Худяков (1842-1876)
Кини Верхоянскайга ссыылкаҕа кэлиэн иннинэ фольклорист быҺыытынан киэҥник биллэн испитэ. Оччолорго Россияҕа киэҥник биллибит нуучча уһулуччулаах ученай-фольклориһа Ф.И. Буслаев үөрэнээччитэ этэ. «Великорусские сказки», «Исторические песни», «Русская книжка» диэн бэйэтин кэмигэр биллибит нуучча норуотун тылынан айымньыларын холобурдарын бэчээттэппитэ. Онон И.А. Худяков сcыылкаҕа кэлэригэр аата-суола биллибит фольклорист-ученай этэ. И.А. Худяков 1866 сыллаахха ыраахтааҕыны утары саагыбарга кыттан, үйэлээх сааһыгар Верхоянскайга көскө анаммыта. Сиһилии
История
Автономия
1922 сыл олунньутугар үрүҥ этэрээттэр төгүрүктээһиннэригэр олорор Дьокуускайга уонна куорат тулатыгар байыаннай балаһыанньа биллэриллибитэ. Сиһилии
История
Саха норуотун барҕарыыта
Саха чулуу уолаттар Семен Петрович Данилов төрөөбүтэ 100, Софрон Петрович Данилов төрөөбүтэ 95 сылларын көрсө, Софрон Петрович 1992 сыллаахха саха омук Конгреһыгар дакылаатын кылгатан - сүөһү ахсаанын элбэтии, саханы бырамыысылынаска сыһыарыы уонна экология боппуруостарын күүһүрдүү өттүн бэчээттиибит. Эдэр көлүөнэ дьон, саха сайдарын туһугар үгүс сыратын сылбатын уурбут үтүө мааны киһибит санаатын билсин, тылын өһүн истин. Сиһилии
История
Ойуун улууһун нэһилиэгин былыргытыттан. Ала оҕонньор.
Нам улууһугар киирэр Ойуун Ууһун нэһилиэгин туһунанараасномохтор бааллар. - Бэрт былыр, нууччалар кэлиэхтэрин инниттэн ыла, Атамай ууһа диэн дьоннор олорбуттара эбитэ үһү. Ала диэн киһи элбэх оҕону ииттибит. 12 оҕоҕо тиийэ. Өлбүт дьон оҕолорун ылан ииттэр. Барыларыгар аат биэрэр. Ол курдук, үһүс уола куруук кыырар, ойууннуур. Онон Ойуун уол диэн ааттаабыт. Ойуун Ууһун аҕатын ууһун үөскэтээр диэбит. Киниттэн Ойуун Ууһа диэн бүтүн нэһилиэк үөскээбит. Сиһилии
|
|
^ Үөһээ
|