1632 с. Өлүөнэ уҥа биэрэгэр билиҥҥи Дьокуускайтан 70 км аллараа диэки сотник Петр Бекетов салалтатынан Өлүөнэтээҕи бастакы осторуок тутуллубута. Түөрт сыл буолан баран Иван Мигалкин диэн атамаан ити миэстэттэн өрө 55 км сиргэ саҥа осторуогу тутарга дьаһайбыта.

1643 с. Петр Головин бойобуода Өлүөнэ хаҥас кытылыгар Дьокуускай диэн бастакы кириэппэһи туттарбыта. Бу кириэппэс эмиэ табыгаһа суох сиргэ "олохтонон" эрэрэ биллибитэ. "Олорр дьиэлэр" ортолоругар турар кириэппэһи сааскы халаан уута бэрт элбэхтик ыла сылдьыбыт. Иван Приклонскай кэмигэр 1681 с. "Саҥа куорат" кириэппэһин тутуу саҕаламмыта. Тутуу икки сыл буолан баран этэҥҥэ бүппүтэ. Ити кириэппэс 128*128 иэннээҕэ. Истиэнэтин холлоҕоһо 7,5 м үрдүктээҕэ, 4,3 м халыҥнааҕа. Иһирдьэ киирэр ааннаах икки башнята 29,8 м, оттон кэтиир-маныыр алта башнята 19,2 м үрдүктээҕэ. 1684 с. бойобуоданан саҥа анаммыт Матвей Кровков тутууну салгыы ыытарга быһаарыммыта. Кириэппэс соҕуруулуу илин турар муннук башнятын көтүрэн баран икки мэндиэмэннээх, сэттэ төбөлөөх таҥара дьиэтин туттарбыта. Бу курдук түөртэ көспүт ураты дьылҕалаах куорат сүрэхтэммитэ.

Диана Клепандина, "Кыым" 2016 сыл кулун тутар 17 күнэ