Билигин аптекаҕа атыыланар ромашканы, хатыҥ сэбирдэҕин, хатыылаах оту (крапива), тысячалистнигы оргутан, лд көөнньөһүгүнэн сайҕанар буоллаххына, баттаҕын туруга лаппа тупсар, кылабачыйар.
Күн уотугар чаҕылыйан көстөр кылабачыгас баттахтаныаххын баарар буоллаххына, бэрт судургу ньыманы туһаныаххын сөп. 2-3 луук хаҕын мунньан баран, кыра соҕус миискэҕэ уу кутан оргутуллар. Хараҥа кугас өҥнөөх настойу тымныы уунан убатан тутасайҕаныллар. Луук хаҕар араас микроэлеменнэр, үүнээйи туһалаах килиэккэлэрэ бааллар. Олус кэбирэх, тостумтуо, синньигэс баттаҕы репейнэй уонна кастровай арыынан оҕунуохтанар.
Баттаҕы күн бастакы аҥаарыгыр сууйуллуохтаах. Киэһэ суунарга баттах кэбирээн, сылайан, дэлби түһэн хаалар. Оттон сарсыарда сынньаммыт сибиэһэй баттах дэбигис түһэн биэрбэт. Баттаҕы күн аайы биитэр иккилии күн буола буола суунар үчүгэй. Сайыҥҥы өттүгэр баттаҕы фенынан буолбакка, хос салгынынан куурдун.
Саха ыалын халандаара - 2012