Үөрэх этэринэн, киһи орто сааһа 120 сыл диэн да, дьиҥэ. олохпут итинтэн быдан ырааҕынан кылгас. Дьоппуоннар ортотунан 79, австралиецтар, гректэр, канадецтар уонна шведтэр 78, немецтэр уонна американецтар 76 сыл олороллор. Нууччалар уонна туроктар 67, нигериецтэр уонна сомалиецтар оннооҕор кылгас - 47 эрэ сыл. Быраастар, психологтар уонна диетологтар норуоттар икки ардыларынааҕы бөлөхтөрө олоҕу уһатар уонна кырдьары кыйдыыр уон пуунтан турар бэлиэтээһиннэри оҥорбуттар.

Бастатан туран, элбэҕи аһаамаҥ! Сорох күн күннээҕи нуормаҕыттан кыраны аһаатаххына, "куртаххытыгар сынньалаҥ күнэ" буолан тахсар. Итинник күннэри туһанан эккитин-хааҥҥытын чэбдигирдиэххитин сөп. Уопсайынан, сөбүн көрөн аһаан.

Иккиһинэн, аһыыр аскыт сааскытыгар сөп түбэһиэхтээх. Холобур, 30-тарын ааспыт дьон эриэхэнэн уонна быарынан аһаатахтарына, сирэйдэрэ куруук ньалҕаархай, ол эрээри сыа-арыы аллыбатах, мырчыстаҕаһа суох буолар. 40 саастарын ааспыттарга бетакаротин, 50-ҥа уҥуохтарын кытаатыннарар туһугар кальцийдаах, магнийдаах аһылык туһалааҕа биллэр. Эр дьон 40-рын аастахтарына сыры уонна бүөрү сиэхтэрин наада. Селен олох охсууларын уйарга көмөлөһөр, ол аата ньиэрбэни чөлүгэр түһэрэр. 50 сааскын аастын да, балыгы сииргин умнума. Бу сүрэх, тымыр ыарыыларыттан харыстыыр.

Үсүһүнэн, бэйэҕит сөбүлүүр идэҕитинэн үлэлиэхтээххит. Дьигинэн, французтар этэллэринэн, сөбүлүүр идэҕитинэн дьарыктанар буоллаххытына, бэйэҕит сааскытыттан быдан эдэр буолан көстүөхтээххит. Социологтар бэлиэтииллэринэн, сорох дьон үйэлэрин тухары эдэрчи буолаллар. Ол - дирижердар, философтар, худуоһунньуктар. аҕабыыттар.

Төрдүһүнэн, хайаан да иккиэ буолуохтааххыт! Таптал уонна бэйэ бэйэҕэ сылаас сыһыан - саамай үчүгэй эмп. Күүстээх таптал киһиэхэ дьолтон атыны аҕалбат. Бэйэтин дьоллоохтук сананар киһи доруобуйата бөҕөргүүр, үйэтэ уһуур.

Бэсиһинэн, бэйэҕит билиигитин кимиэхэ да биэримэҥ.Сүүрүк хоту устан иһэр киһитээҕэр бэйэтин санаатын сайа этэр, үлэтигэр туһанар киһи үлэтэ да тахсыылаах, үйэтэ да уһун буолар.

Алтыһынан, сүүрүн-көтүн, элбэхтик хамсанын! Күҥҥэ 8 мүнүүтэ устата спордунан дьарыктаныы киһи олоҕун биллэрдик уһатар. 30 сааскын аастыҥ да, улаатарын тохтуур, онон итиннэ спорт эрэ көмөлөһүөн сөп.

Сэттиһинэн, сөрүүн хоско утуйун! Сөрүүн хоско утуйар киһи итии хоско утуйар киһитээҕэр эдэрчи көрүҥнээх буолар. Ол тулалыыр эйгэ кыраадыһыттан тутулуктаах, эт-сиин эмэхсийиитэ бытааннык барар.

Ахсыһынан, сотору-сотору таптыыр аскытын-таҥаскытын атыылаһан бэйэҕитин маанылаан, манньыйыҥ. саҥа таҥас, суумка, косметика хас биирдии киһиэхэ үөрүүлээх.

Тохсуһунан, кыыһырбыккытн искитигэр тутумаҥ, хайаан да таскытыгар таһаарыҥ!Этин-тыынын, тыаһаан-ууһаан. Хомолто санааны искэ өр тута сылдьыы ыарахан ыарыыга тиэрдэр. Ол курдук ыарыыга ыалдьыбыт дьон үгүс өттө - санаа баттаабыт дьоно.

Онуһунан, кытаатан төбөҕүтүн үлэлэтиҥ! Сотору-сотору кроссворда таайыҥ, элбэх киһилээх оонньууларга кыттыҥ, омук тылын үөрэтиҥ, ахсаанан суоттаан. ахсааны туох да көмө тэрилэ суох өйгүтүгэр суоттаан. Төбөҕүтүн быыстала суох үлэлэтэр буоллаххытына, хара өлүөххүтүгэр диэри түөһэйиэххит суоҕа.

Эдэр, сэнэх, доруобай буолуҥ!

И.И. Неустроев. Доруобуйа-дьол. Дьокуускай: Бичик, 2011 с