• Олунньу саҕаланыытыгар - көмнөх түһэрэр тыал.
• Кулун тутар бастакытыгар - холлоҕос көтүтэр тыал
• Кулун тутар ортотугар - сыыс хастыыр.
• Кулун тутар бүтэһигэр - суол томтойуута тыал.

• Муус устар саҕаланыыта - күн көтөҕөр тыал.
• Муус устар ортото - хаар сахсатар тыал.
• Муус устар бүтэһигэ - хаар хараардар тыал.
• Ыам ыйын саҕаланыыта - муус сахсатар.
• Ыам ыйын ортото - сир куурдар
• Бэс ыйын ортото - мас кэхтэр тыала.
• От ыйын ортото - оту кэҕиннэрэр тыал.
• Атырдьах ыйын бүтэһигэ - оту-маһы орохсутар тыал.
• Балаҕан ыйыгар - былыты үүрэр тыал
• Алтынньы ыйга - кыһыны аҕалар тыал.
• Сэтинньи ыйга - хаар түһэрэр тыал.
• Ахсынньы, тохсунньу ыйдарга - тымныы тыал, чысхаан.

Арҕааттан, биитэр хотугулуу арҕааттан биир икки күн устата тыал үрдэҕинэ, утары тыал кэлэр, ону "сата тыал охсуһуута" дэнэр.
Луҥку - тыала суох уу чуумпу.
Балаһа тыал - эмискэ түһэр тыал.
Холорук - итии уонна тымныы салгын тардыһыытыттан үөскээбит күүстээх, оту - маһы булгу охсор тыал. (Эбии: абааһылаах холорук ортотугар харалаах буолар, көннөрү холорук - ыраас.)

Саха ыалын халандаара - 2008