Тыһы бөрө, үгэһинэн, былырыын хорҕойбут сиригэр иккистээн төннөн төрүүр. Биир эмит аҥхайы булар эбэтэр саһыл хороонун кэҥэтинэн биэрэр, ардыгар бэлэм хаспахха уйаланар, таас быыһыгар бүгэр эбэтэр хойуу оттоох маарга дулҕалар быыстарыгар кураанах сири талар.

Хороонун чугаһыгар хайаан да уу баар буолуохтаах. Бу эрэбил бэлиэ, сэрэйэ санаабыт сиргитигэр от-мас быыһынан бөрөлөр уулуу киирэр орохторун көрө сатаан.

Бөрө бытатын 50-60 хаамыылаах сиртэн эт-уҥуох сытыйбыт, бэйэлэрэ холлубут сыттарынан билиэххэ сөп. Оҕолордоох бөрөнү түргэнник булар туһугар сиргэ сылдьар олохтоох дьонтон, бостууктартан, трактористартан, лесниктэртэн бөрөлөрү ханна ордук чаастатык көрөллөрүн, аһыы тахсан баран хайа диэки, хайа ойуурга эбэтэр аҥхайдарга төннөллөрүнсиһилии ыйыталаһыҥ. Ардыгар киитэрэй тыһы киһи үөйбэтэх-түөйбэтэх сиригэр уйаланар, ол курдук дэриэбинэттэн 600-700 м эбэтэр суолтан 100 м эрэ тэйиччи хороонноммут түбэлтэлэрэ биллэр.

Бастакы икки ыйдарыгар бөрө оҕолоро бэйэлэрин кыаммат буолаллар, бу түгэни бытатыгар бултаһыыга киэҥник туһаныахха наада. Бөрө уйатын үрэйэр кутталлах диэн сорох булчуттар сыыһа толкуйдууллар. Хороонугар киһи чугаһаатаҕына тыһы бөрө тэскилээн биэрэр.Төһөтүн да иһин бөрө киһиттэн чаҕыйар.

Бөрө бытатын көрдүүргэ иккиэ буолан сылдьар ордук. Саалаах, сүгэлээх, лаппаахылаах бараргытын умнуман. Хороону булан баран бөрө оҕолорун борубулуоханан холбуу баайталаан баран, сиэккэҕэ угаттаан, уйа чугаһыгар маска ыйаттаан кэбиһэллэр. Булчуттар ити кэннэ саһан олороллор. Биир киһи хорооҥҥо киирэр хайаҕаһы көрөр курдук, иккиһэ ороҕу кыйа. Оҕолоро ыйылыылларын истэн тыһы бөрө тулуйбакка тиийэн кэлиэн сөп. Биллэн турар булчуттар тыал хоту олоруо суохтаахтар.

Ийэ ууһун эһэр туһуттантыһы бөрө хайаан да өлөрүллүөхтээх. Сорох булчуттар маннык ньымалаахтар: бөрө оҕолорун сиэккэҕэ симэн баран син уһун сиринэн соһоллор. Ийэ бөрө оҕолорун сытын ылан, үөмэн иһэн, саа уоһугар киирэн биэрэр.

В.Рябов. Бөрөлөрү кыдыйыы. "Кыраһа" Ыам ыйа-бэс ыйа, 1996 сыл

_________________________

P.S. Сайт бэлиэтээһинэ: Бөрө олус өр өс тутар кыыл. Оҕолорун тыытан, өлөрөн баран бэйэлэрин өлөрбөккө хааллахха эккирэтэн тиийэн өр сылларга иэстэһэн, чопчу биир дэриэбинэни буулаан, ол эрэ сир сүөһүлэрин-сылгыларын тардар үгэстэниэн сөп. Ордук бөрө оҕолорун тыыннаахтыы дьиэҕэ илдьэ кэлэн ньааҕынатар куһаҕан.