Рейтинг@Mail.ru
Эйгэ

.

Эйгэ


Билигин
сайтка 4 киһи
баар

Биллэриилэр Сонуннар Кэпсэтии

Сотору:
2 күнүнэн: 10.06.2025 Дьахтар күүлэйдиир күнэ. Сайылыкка көһүү сүпсүлгэнэ бүтэн, нус - хас үүт тураан күннэр үүнэллэр. Уоскуйбучча дьахталлар оҕолорун батыһыннара сылдьан, кырдьаҕас хатыҥ маска салама ыйыыллар, алаадьы буһаран сыт таһаараллар. Өгүрүө кэлэр. Дөлүһүөн сибэккилэнэр, сардаана тыллар. Бу күн чуумпу - үчүгэй үүнүүлээх дьыл.
4 күнүнэн: 12.06.2025 Российскай федерация суверенитетын кунэ. Ыраас, куйаас, чэмэлкэй күннэр.
6 күнүнэн: 14.06.2025 Самаан сайын са5аланар кэмэ. Ыhыахтар са5аланаллар. Ардаатаҕына - үчүгэй үүнүү.
8 күнүнэн: 16.06.2025 Бугун хотуттан, ар5ааттан тыалырда5ына - сайына ардахтаах.
13 күнүнэн: 21.06.2025 ЫhЫАХ КYНЭ. Этиҥ этэрэ элбиир. Сыыс оту, кучуну үргүүллэр, бүгүйэх тиллэр, ынах үүтэ тардар. Көтөр сымыыт баттыыр үгэнэ. Эһэ, саарба иссэр, тайах төрүүр, андаатар ууһуур, ороһу биэ төрүүр. Туос хам сыста илигинэ хастанар. Ыһыах буолар. Этиҥнээх ардах түстэҕинэ - от хомуура мөлтөх.
         
    

Соккуойдаммыт собо

Билигин үгүс ыаллар собону соккуойдаан сиири сөбүлүүллэр. Балыгы соккуойдааһыҥҥа хайаан да мас арыыта эрэ туһаныллыахтааҕын өйдүүр наадалаах. Мас арыыта тоҥмот. Соккуойдаммыт балык уһун кэмҥэ өрүү сымнаҕас уонна минньигэс амтанын сүтэрбэккэ сытар. Соркуойдааһын чугуун холордооххо оҥоһуллара ордук.

Мас арыытын холордооххо үс гыммыт бииригэр диэри кутуллар, кыратык чаан тахсыар диэри сылытыллар, үрүҥ бурдукка мэлиллибит тууһу, хара биэрэһи кутан булкуйаҕын уонна ол бурдукка балыгы былаан ылан холордооххо эргитэ сылдьан соркуойданыллар. Сороҕор бурдук оннугар мааннай куруппаны эмиэ туһаныахха сөп. Ол эрээри мааннай куруппа сүрдээх хоччорхойдук буһар уонна балык тас өртүн кытаатыннарар. Итинник буһарыллыбыты сорохтор сөбүлээччилэрэ суох. Үксүгэр саха киһитэ бурдукка уонна куруппаҕа быламматах соккуойдааһыны сөбүлүүр. Соккуойдааһыҥҥа бэлэмнэниллибит балыгы тууһунан чараас гына сотуллар уонна улаханнык сылыйбыт арыылаах хобордооххо уган хаппахтаан буһарыллар. Итинник буһарыллыбыт собо сүрдээх сымнаҕас буолар. Ханнык баҕарар ньыманан соккуойдааһыҥҥа холордоох хайаан да хаппахтаныллыахтаах. Соркуойдаммыт балык буспутун билэр наадаттан, биилкэнэн сиһин дьөлө анньыллар, сөптөөхтүк буспут буоллаҕына дьөлө анньыллыбыт миэстэтиттэн дьэҥкир сүмэһин сүүрэр. Соркуойдааһыҥҥа биир тэҥ кэмэйдээх балыгы талан бэлэмниири умнуллуо суохтаах.

1 килограмм собону соркуойдуур буоллахха ыстакаан 2/3 мас арыыта, 100 грамм бурдук, бэйэҕэ сөп түбэһиннэрэн туус ылыллар. Балыгы сүөгэйгэ соркуойдааһын ньыматын саха киһитэ сөбүлүүр. Маннык астааһыҥҥа бытархай собону туһаныллар. Ити үөһэ кэпсээбит ньымабытынан соркуойдаан баран халыҥ түгэхтэх иһиккэ собо ис өртүн баттата дьаарыстыы ууруллар. Ити кэнниттэн дьаарыстаммыт балык көстүбэт буолуор диэри маҕаһыын сүөгэйин кутуллар (25 бырыһыаннааҕы), онтон бытовой духовкаҕа иккиһин буһара ууруллар. Буһарыы сөп буолбутун билии сүрдээх судургу. Балыкка кутуллубут сүөгэй оргуйан үрдүгэр арыы тахсыбыт буоллаҕына буһарыы тохтотуллар. Бу ньыманан буһарыллыбыт балык сүмэһинигэр буспут риһи, эбэтэр хортуоппуйу кутан сиир минньигэс буолар. Биир килограмм бытархай собону итинник соркуойдааһыҥҥа 2,5 ыстакаан сүөгэй, туус бэйэҕэр сөп түбэһэринэн кутуллар.

И.И.Тарбахов “Эн остуолун сахалыы астара”, “Якуткига”, 1991.

Суруйда Baaska. 2011-12-11 21:46:15 +10.



    
Яндекс.Метрика Рейтинг@Mail.ru
^ Үөһээ