Билгэ
Күн Куйаарыма кинигэтинэн билгэ.
Билгэлэнэргэ биир киhи күҥҥэ биирдэ эрэ баттыахтаах, ол кэннэ утуу субуу хаста да баттаабытын аахсыллыбат, маҥнайгы эрэ сырыын дьиҥнээх буолар.
БИЛГЭЛЭН <--баттаа
|
|
Айыы итэҕэлэ
Сэттис кэрдии
Киибэс сиэрэ-туома Киибэс диэн өлбүт киһини харайааччы ааттанар. Былыр итинник дьарыктаах идэтийбит дьон баара. Аныгы кэмҥэ киибэс үлэтин сүтүктээхтэр бэйэлэрэ толороллор. Сиһилии
Айыы итэҕэлэ
Алтыс кэрдии
Кэмсинии Кэмсинии диэн бэйэни буруйдаах курдук сананыы ааттанар. Бары сыыһаҕа-халтыга, алҕас тахсыытыгар атыттары күтүрээн буолбакка, киниэхэ быһаччы сыһыаннаах курдук тутталлар. Сиһилии
Айыы итэҕэлэ
Бэһис кэрдии
Үөр Куһаҕаннык өлбүт киһи сүрэ үөр буолар. Бу - хара тыын. Кини уот тыына буоларын быһыытынан аһары сэрэхтээх. Былыр киһи үөрүн түктүйэҕэ хаайар, курсуйохсуу, "бах таҥара" оҥостуу ньымалара баара. Балар киһиэхэбарытыгар кутталы үөскэтэллэр уонна өлүүнү чугаһаталлар. Онон бу ньымалары билигин туттубаттар. Сиһилии
Айыы итэҕэлэ
Төрдүс кэрдии
Тыын Тыын диэн көхтөөх күүс. Бу күүс киһи этигэр хааныгар уонна өйүгэр санаатыгар киирэн, тыыннаах сылдьыыны хааччыйар. Тыын үс көрүҥнээх: үөһэ дойду тыына, орто дойду тыына уонна аллара дойду тыына. Үөһээ дойду тыына лаамай үрүҥ тыын буолар. Бу тыын үөһээттэн, дириҥ айыллыы төрдүттэн кэлэр. Бу тыын аламай үрүҥ тыын быһыытынан көстөр эйгэҕэ түһэр уонна ис күүс (иччи) буолан, көстөр эйгэни үүннэрэр. Аламай Үрүҥ тыыны Үрүҥ Айыы Тойон кыра уола Игии-Тогуу тутан сылдьар. Сиһилии
Айыы итэҕэлэ
Үһүс кэрдии
Өлүү Өлүү диэн киһи тыына олохтон быстан, тус туһунан өлүүскэлэргэ арахсыыта ааттанар.Тыын өлүүскэлэргэ арахсан, үс дойду чараас айылҕатыгар бытарыйдаҕына, киһи көстөр эйгэҕэ олоҕу олорон бүтэр. Онон бэриллибит кэм-кэрдии туоллаҕына, тыын "анараа дойдуга" төннөр. Сиһилии
|
|
^ Үөһээ
|