Рейтинг@Mail.ru
Эйгэ

.

Эйгэ


Билигин
сайтка 7 киһи
баар

Биллэриилэр Сонуннар Кэпсэтии

Сотору:
2 күнүнэн: 10.06.2025 Дьахтар күүлэйдиир күнэ. Сайылыкка көһүү сүпсүлгэнэ бүтэн, нус - хас үүт тураан күннэр үүнэллэр. Уоскуйбучча дьахталлар оҕолорун батыһыннара сылдьан, кырдьаҕас хатыҥ маска салама ыйыыллар, алаадьы буһаран сыт таһаараллар. Өгүрүө кэлэр. Дөлүһүөн сибэккилэнэр, сардаана тыллар. Бу күн чуумпу - үчүгэй үүнүүлээх дьыл.
4 күнүнэн: 12.06.2025 Российскай федерация суверенитетын кунэ. Ыраас, куйаас, чэмэлкэй күннэр.
6 күнүнэн: 14.06.2025 Самаан сайын са5аланар кэмэ. Ыhыахтар са5аланаллар. Ардаатаҕына - үчүгэй үүнүү.
8 күнүнэн: 16.06.2025 Бугун хотуттан, ар5ааттан тыалырда5ына - сайына ардахтаах.
13 күнүнэн: 21.06.2025 ЫhЫАХ КYНЭ. Этиҥ этэрэ элбиир. Сыыс оту, кучуну үргүүллэр, бүгүйэх тиллэр, ынах үүтэ тардар. Көтөр сымыыт баттыыр үгэнэ. Эһэ, саарба иссэр, тайах төрүүр, андаатар ууһуур, ороһу биэ төрүүр. Туос хам сыста илигинэ хастанар. Ыһыах буолар. Этиҥнээх ардах түстэҕинэ - от хомуура мөлтөх.
         
    

Салама туома

Салама - саха Айыыларга тиксэр, үҥэр сиэрэ - туома. Үксүгэр сайылыкка көһөн тахсааты кытта оҥоһуллуохтаах. Салама туома саха киһитэ айылҕаны кытта чугасыһар, кэпсэтэр биир ньымата.

Салама туома дьону харыстыыр суолталаах уонна Айыылартан уйгуну аҕалар аналлаах.

Салама ыйыыр маһы кырдьаҕас киһи көрдөөн булар эбэтэр уруккаттан туом толоруллар мастаах буолааччылар. Салама тиит, хатыҥ, бэс маска ыйанар, оттон тэтиҥҥэ ыйыыр аньыы. Саламаны ыал ытык кырдьаҕаһа  баайар. Ол баайар мутуга дьиэ туһаайыытынан буолуохтаах.

Саламаны ыйаан баран, уот оттон сир дойду иччитин алҕаа. Саламаны ыйыы туран, ботугураан бэйэ алгыһын этиэххин сөп.

Уһун ситии быаҕа  туос ынаҕы, аты, иһити уонна араас өҥнөөх таҥас кырадаһыннарын баайаллар. Былыр эриэн ситиигэ 9 томторугу, 9 кус куорсунун, 9 таҥас кырадаһынын баайаллара үһү.

Саламаны ыйыырга алгыс этэллэр:

       Аан дойду иччитэ

       Аан Алахчын эбэбит!

       Бэттэх көрөн мичик гын.

       Антах көрөн

       Ымах гын.

       Уйгуну олохтоо,

       Быйаҥы төлкөлөө.

       Нарын - наскыл,

       Күөгэл - нусхал!

Алгыс этэр киһи кымыстаах иһити тутан турар, сиэллээх хамыйаҕынан баһан ылан, салама ыйаабыт маһыгар ыһар.

Алгыс кэннэ дьон төбүрүөннээн олорон аһыыллар, кымыс иһэллэр. Оонньууллар-көрүлүүллэр, күрэхтэһэллэр.

Салама - Айыы далаһата, үрүҥ санаа утаҕа. Дьайы, куһаҕаны киллэрбэт уонна дьолу, уйгуну тадар быа. Салама биир сиэрэ - уруу дьоро киэһэтигэр икки өттүттэн аймахтар эдэр ыал саламатыгар дьолу-соргуну, уйгуну-быйаҥы түстээн, бэйэлэрин саламаларын аҕалан хос баайаллара алгыска тэҥнээх.

Розалия Иннокентьевна Бравина «Саргыны салайыныы» кинигэтиттэн. «Бичик» 2013 сыл.

Суруйда Baaska. 2017-05-08 10:23:16 +09.



    
Яндекс.Метрика Рейтинг@Mail.ru
^ Үөһээ