Өлүү
Өлүү диэн киһи тыына олохтон быстан, тус туһунан өлүүскэлэргэ арахсыыта ааттанар.Тыын өлүүскэлэргэ арахсан, үс дойду чараас айылҕатыгар бытарыйдаҕына, киһи көстөр эйгэҕэ олоҕу олорон бүтэр. Онон бэриллибит кэм-кэрдии туоллаҕына, тыын "анараа дойдуга" төннөр.
Өлүү төрүөтэ
Өлүү төрүөтэ үс - Таҥха үс биһигин ыйаахтара. Таҥха үөһээҥҥи биһигиттэн туттарыылаах киһи тыына дьабыныгар барар эбэтэр төлкө буолар ыйаахтанар. Танха ортоку биһигиттэн туттарыылаах киһи тыына быстан, үөр эбэтэр дууһа буолар ыйаахтанар. Оттон Таҥха аллараа биһигиттэн туттарыылаах киһи тыына абааһы буолар ыйаахтанар.
Куһаҕан өлүү
Бэйэтигэр тиийиммити "дууһатыгар турбут киһи", "бэйэтин тыынын быспыт киһи" дииллэр. Онтон атын киһини өлөрбүтү "киһи тыынын быспыт киһи", "киһи тыыныгар турбут ктиһи" дииллэр. Киһини өлөрбүт киһи хаана-сиинэ ыарыыр, хараарар. Кинини "тыына ыараабыт" диэн этэллэр. ИТтэҕэл өйдөбүлүнэн, оннук киһи өлөр чааһыгар, тыына быстара чугаһаатаҕына олус моруу буолар. Таҥара эрэйигэр түбэһэр.
Куһаҕаннык өлүүнү бары итэҕэл биһирээбэт. Аньыынан ааҕар. Кинилэргэ туом оҥорботтор. Итэҕэллээхтэр сытар сирдэригэр кистээбэттэр
Дьокуускай, Бичик 2009 . Дабыл