Сүрэҕи уоскутуу
1. Үгүс киһи сирдээҕи олоҕор икки суолу ситэ сыаналаабат: доруобуйаныуонна иллэҥ кэми. Маны эрдэттэн өйдөөбүттэр барар сахха сүрэхтэрэ нус-хас.
2. Сирдээҕи олоххо ыраах айаннаан иһэр хоноһо курдукпут. Киэһэ тиийдэхпитинэ сарсыардааҥҥыбытын кэтэһэбит. Сарсыарда тиийдэхпитинэ - киэһээҥҥибитин күүтэбит. Ол курдук ыарыыны ынчыктаан ыҥырабыт, өлөр өлүүнү олорор олохпутунан булабыт.
3. Хас биирдии тыын өлүүнү амсайар аналлаах. Ону амсайбыт - хаттаан тиллэр эрэллээх.
4. Аан дойдуну тапталынан билбит уонна эстибэт эрэли эҥэрдэспит сүрэх өрүү эдэр.
5. Кырдьык суолтата улахан буолан, куруук урутуур.
6. Иҥсэни, оботу кыатамматахха,киһи маҕалайын буор толорор.
7. Киһи атыттарга биэрбитэ - ол буолар бараммат баайа.
8. Тыыннаах кэмҥэ Айыылары, Иччилэри санаан туран аһаабыт киһи - дьоллоох.
9. Төһөнү оҥорбуккунна буолбакка төһө бигэтик оҥорбуккунан тиһэх соруккар чугаһыыгын.
10. Үрүҥ Айыы аһыныгас майгытыттан сүүс гыммыт биирин эрэ иэрбит. Уоннааҕытын биллэрбэтэх. Өскө итини барытын билэрбит эбитэ буоллар, өлөр өлүүттэн чаҕыйыа суох этибит.
11. Олоххо чэпчэкини баппыт - бүтэр уһуга ыарахан, оттон ыараханы, кытаанаҕы уйбут - бүтэр уһуга сырдык, ыраас.
12. Итэҕэллээх киһи тыына быстыар диэри дьоҥҥо үтүөнү баҕара сытар эбэтэр тугу да саҥарбат.
13. Орто дойдуга киһи ытаабытынан сыгынньах кэлэр уонна итэҕэллэнэн холкутук төннөр.
14. Киһиэхэ атаҕын тумсунааҕар Айыы суола чугас.
15. Дьону үөһэттэн таҥнары көрбүттэр, аллараттан хантайан көрөр кэмнэрэ эмиэ кэлэр.
16. Күрэс былдьаһыма. Дьон-сэргэ үөр сылгы тэҥэ. Быһый атахтааҕа аҕыйах.
17. Дьиҥ үтүө киһи хаһан даҕаны үтүөтүнэн өҥнүбэт, үтүөмсүйэ сатаабат.
18. Сүрэххэр чугаһы өстөөх оҥостуу курдук ыарахан туох да суох.
19. Буруйун толуйуон баҕарбат муҥу кэтэр. Буруйа, соро суох - хос санаата суох буолар.
20. Киһи ьүтэр уһуга эмиэ да ыраах, эмиэ да чугас. Ырааҕа диэн төрөппүт оҕон тоҥхойо кырдьыыта ааттанар.
21. Дьон ортотугар киһи саакка киирбит түгэнэ куруук санаа ыарыыта буолар.
22. Киһи тыыннаах кэмигэр хаттаан тиллии туһунан хаһан да саҥарбат. Кэмэ кэллэҕинэ - ити туһунан саныы эрэ буолар.
23. Аньыылаах - харалаах киһи тыына быстарыгар урукку хара күлүгэ улаатар. Үрдүк күүстэр итинник гынан, бэйэтиэр илэ көрдөрөн, сүрэҕин хайытан чаҕыталлар.
Дьокуускай, Бичик 2009 . Дабыл. Бырамаҥҥа быралыйыы.