Ыһыах алгыһын ырыата
Урууй, урууй! Айхал, айхал! Тускул-мичил, Нарын-наскыл! Бу үс хартыгастаах Үндүл дьүрүс Маҥан халлаан Үрүт өттүгэр Үктэллэнэн үөскээбит Аҕыс хартыгастаах Араҕас маҥан халлаан Үрүт өттүгэр
Алаһаланан олохтоммут, тоҕус хартыгастаах Добун маҥан халлаан Дьулайыгар дойдуламмыт, Күн уота банаардаах, Ый уота түптэлээх, Өҥүрүк куйаас тыыннаах, Үкээр куйаас үктэллээх, Үүттээх таас олбохтоох Үүс-аас бэйэлээх үрүҥ Айыы Тойон аҕабыт, Үрүҥ Арылы Хотун ийэбит Маҥан биэ быыппаҕынан, Кэрэ биэ кэһиитинэн, Кытыылыыр биэ кымыһынан, Улаан биэ уйгутунан, Ийэ биэ этэтинэн Уйгу быйаҥы олохтоон Урууй туойан эрэбит, Араҕас илгэни астаан Айхал этэн эрэбит. Урааҥхай сахабииһин Оҕолооҕ ууһаппыккытыгар, Киһи саха бииһин Кичэйэн кэскиллээбиккитигэр, Төрүүр оҕо Төлкөтүн төрүттээбиккитигэр, Иитэр сүөһү илгэтин Иһэгэйдээбиккитигэр, Отто туруу дойдуну Умнубакка уруйдаайаллар. Ахтылҕаннаах Аан ийэ дойдуну Аралдьыппакка Айхаллаайаллар, Урууй-тускуну Туругуртуннар, Айхал-мичили Аргыстаатыннар диэн Аат ааттаан, Анаан-минээн Айах тутан эрэбит! Аар тойон аҕабыт, Арылы хотун ийэбит Аһыныылаах сүрэххитинэн, Амарах санааҕытынан, Алгыстаах тылгытынан Аан ийэ дойдубутун Аччылаан-айхаллаан Аспыт үрдүн Аһаан кулуҥ. Алдьатыылаах санаалаах, Аан туман тыыннаах Адьарай аймаын Антаххайыһыннарыҥ! Уоттаах харахтааҕы, Оботтоохмэнэгэйдээҕи,урдурҕаччы улуустарын Отто дойдуга Олохсутар буолаайаҕыт, Субай хаан утахтаах, Бөлөх хаан эмсэхтээх Илбис хотун ийэни Ийэ дойду иэнигэр Иэнигитэр буолаайаҕыт диэн Үс бараа хара Күлүккүтүгэр Үҥэн-сүктэн Сүгүрүйэн эрэбит. Ол кэлин өттөттэн Симиир иһит синньэлээх, Сиэллээх хамыйах түөрэхтээх, Көҕүөр иһит көнньүөстээх, Чороон айах тутуурдаах, Сиэллээх биһээйэх дэйбиирдээх, Саар ыаҕас сайылгылаах, Сири иһит симэхтээх, Араҕас чэчир далбардаах, Төлкөлөөх түһүлгэ төрүттээх, Түөрт чүөрэм көмүс Туйахтааҕы Төлкөлүүргэ аналлаах, Көмүс мүөрсүн түүлээҕи Төлөһүтэргэ оҥоһуулаах, Оҥочо көмүс кутуруктааҕы, Оргул көмүс сиэллээҕи Оҕолоон биэбэйдээбит Сылгы сүөһү айыыһыта Дьөһөгө! Айыы Тойон эһэбит, Дьөһүөл Айыы Хотун эбэбит Отто аан ийэ дойдуга Уларыйбат Уйгу-быйпҥ тунахта олохтооҥ. Кэлтэрийбэт кэтит кэһии Кэскиллэ дэпсэлээҥ, Аралдьыйбат Араҕас илгэнэн талбалааҥ, Тутах оҕо Торолуйар дьолугар Тоттук кулунна Тускулуу туойан кулуҥ, Аччык оҕобутгар Аһылыкка анааҥҥыт Араҕас атыыр үөрүнэ Айан-кэрдэн кулуҥ, Иринньэх оҕобутун Иэнигитэр иннигэр Иэйиэхситтээх иһэгэй Айыы ааттыккын Тэлэйэн тураҥҥын Эбир-дьаҕыл Атыыр үөрүнэ Эҕэрдэлии туойан кулу. Ол кэлин өттүттэн Симэхтээх сиэги дьаҕыл Ааттыктаах, Дьэрэкээннээх ситии Дэлбиргэлээх, Кыллаах ыаҕас Кыбыныылаах, Сиэллээх хамыйах Түөрэхтээх, удьаа хамыйах Уруйдаах, Таҥалайдаахчабычах Талбалаах, Оҥоойук мэмэһээн Оонньуурдаах, Салбырҕас саадьаҕай Саатыырдаах. Илбиргэс эриэкий Сэнньэлгэлээх, Мэҥирэмтэҕэй тамыйахтаах, Ыҥырымтаҕай ынахтаа Ынах сүөһү иэйиэхситэ. Сир иччитэ, Сибиэ баай, Симэх дьөһүөл Иэйиэхсит хотун эбэбит, Ийэ дойдубутугар Сөҥ сүөгэйинэн Сүүрүгүрт, Иҥиир иэдьэгэйинэн иһэгэйдээ, Хойуу суоратынан Бадарааннаа, Араҕас арыыннан талаһалаа. Көр бу. Аҕыс ахтар Айыыларбыт, Тоҕус дьоллоох Дьөһөгөйдөрбүт, Сэттэ эдьэн Иэйиэхситтэрбит, Улуу дойдубут урсунугар Уруйдаах тоҥуй тыыҥҥытын Унаар түптэ буруота оҥорон Олохсутаг утааран Көрүҥүтүүй. Аалай сибэкки Араскылаах Айыыһыттаах алааспытыгар Аччылаах айыы намылҕан Алгыскытын Алаас сыһыы Быһаҕаһын саҕа Аан чэчир түһүлгэбитигэр Анды сымыытын саҕа Араҕас игэ оҥороҥҥут Айхаллыы туойан Түһэрэн кулуҥ диэн Алтан от буолан Намылыйан Ааттаһан эрэбит. Ньургуһун сибэкки Буолан нусхайан уруйдаан эрэбит! Урууй, урууй, Айхал-айхал, Тускул-мичил, нарын наскыл Буоллун оҕолоор! "П.К.Захаров,Таатта оройуонун Ворошилов аатынан колхоһа, кини 1926 с. истибит бу тойугууонна 1941 с. тохсунньу 20 к. суруйбут (ССНК архыыба, 5 ф., 3 уоп., 542 дь.).
Суруйда Baaska. 2017-05-08 11:45:36 +09.
|