Эргэни хара тыа иччитэ
Эчэйэ Бэргэн!
Хааннаах хойгуолаах
Хаан хара тыа иччитэ,
Бэттэх көрөн мичиҥнээ!

Сүрэҕин сөлүөрдүн,
Быарын манньыйдын!
Буур кыылгын
Булун сиргэ буллар!
Тайах кыылгын
Кэриигэ кэккэлээ,
Түбэ сиргэ түбэһиннэр!
Тугут кыылгын
Туой сиргэ тоҕооһуннар!
Туохтан-ханнык омтуордун
Байдам-сайдам бэриилээх
Баай Барыылаа,
Дьыллааҕы кэскили оҥорооччу,
Күнүн ахсын көрө-истэ сылдьааччы
Байанай эһэккээм!
Дьоллоох үйэ тухары туруордум
Дьоллоох Чыпчыкаан маһы!
Үйэттэн үйэҕэ,
Оҕоттон оҕобор диэри туруордум!
Чыпчыпкаан, тоҕус үйэ тухары
Уунарын улгумсуйдун,
Биэрэрин бэргэмсийдин.
Уоттаах харахтаах одуулаабатын,
Сытыы тыллаах утары эппэтин!
Түүлээх ытыстаах тэбэт Байанай!
Суолун төрдүгэр унаар саламаны
Тардан тураммын
Уйгуну - быйаҥы көрдөстүм.
Эһиилги дьыл баччатыгар диэри
Эһэкээни кытта быраһаай!

Бу алгыһы Өлөөн олохтооҕо Матвей Григорьевич Григорьев 75 саастааҕар эппитин 1945 сыл сайыныгар И.С. Гурвич суруйбута научнай архивка уурулла сытарыттан.

"Чыпчыпкаан алгыһыгар" бэриллибит быһаарыытан.

(И.С. Гурвич суруйуутунан)

Хотугу сахалар булка уһуннук табыллыбатахтарына бу туому толороллор. Чыпчыпкаан - икки миэтэрэ үрдүктээх эмэгэт. Сүгэнэн суоруллубут модьу ураҕас үөһээ өттө киһи төбөтүн курдук ньолбоҕор сирэйдээх, уһун тумустаах, аллараа өттө икки атах курдук хайытыллыбыт. Туора ураҕас баайан илиилииллэр итиэннэ икки мас икки ардыгар киэргэтэн туруораллар. Чыпчыпкаан атахтарын аннынан киһи ааһарын курдук ахчаччы анньаллар. Чыпчыпкаан хаҥас өттүгэр сытыыламмыт төбөлөөх, сирэйдээх үөрбэ анньаллар, онно мастан кыһыллан оҥоһуллубут балыгы баайаллар. Бу - Байанай аргыһа сордоҥноох Сэмэкэй эмэгэтэ буолар.

Чыпчыпкаан уҥа өттүгэр эмиэ атын үөрбэ анньыллар. Бу - Сэмэкэй уола Кэччэгэй Кээлээни Кэрэгэй уол. Чыпчыпкаан уҥа илиитигэр мастан кыһыллан оҥоһуллубут өксөкү ктөрү олордоллор. Чыпчыпкаан уонна эмэгэттэр арҕаа диэки көрөн туруохтаахтар. Чыпчыпкаан иннигэр өҥнөөх таҥастартан, сылгы сиэлиттэн салама ыйыыллар. Мастары көстүүлээх буоллун диэн сирэй өттүлэрин суоран биэрэллэр. Салама алын өттүнэн дэлбэргэ тардаллар, онно киэргэлэ - араас түүлээх. Чыпчыпкаан моонньугар от күөҕэ өҥнөөх таҥаһы баайаллар, көҥдөй көхсүн куһаак курдук өҥнөөх таҥаһынан курдууллар.

Чыпчыпкаан иннигэр кутаа оттоллор. Дьиэ табатын өлөрөн Чыпчыпкаан айаҕын, илиилэрин, тобуктарын, ол курдук эмэгэттэри хаанынан биһэллэр. Бу кэнниттэн таба тобук сыатынан уоту аһаталлар, сылгы сиэлин быраҕаллар. Булчут саатын уонна тайаҕын туппутунан Чыпчыпкаан атаҕын аннынан ааһар, ол ааһарыгар Сэмэкэйи уҥа диэки көһөрөн биэрэр. Сэмэкэйи көһөрөн туруоруу үстэ хатыланар. Чыпчыпкаан аннынан ааһыы күн хаамыытын хоту барар. Бүтүүтүгэр булчут кэннин хайыһан көрбөккө эрэ Сэмэкэй эмэгэтинэн суолу бүөлүү туруоруохтаах итиэннэ алгыс тылын ботугуруу - ботугуруу тэйэ хаамар.

Кыраһа #10, 1993 сыл.