Сахалар бу оту кыа уга диэн ааттыыллар. Бу үүнээйи бааһыналар кытыыларыгар, эргэ быраҕыллыбыт бааһыналарга сүрдээх хойуутук үүнэр. Кыа угун аһылыкка туһанар буоллахха уҥуоҕура илигинэ бэс ыйыгар үргэниллэр.
Кыа угун киллэрээт, сибиэһэйдии аһылыкка туттуллар. Онтон элбэҕи хаһаанар гына үргээбит буоллахха, анал хаптаһыннарга чараас гына тэлгээн, күн уотугар үчүгэйдик хатарыллар. Хаппыт оту анал мөһөөччүктэргэ кутан, кураанах сиргэ ууруллуохтаах. Бу үүнээйини аһылык оҥоруох иннинэ элбэх ууга үчүгэйдик илдьирийиэр , сымныар диэри буһарыллар. Буспутун кэннэ сойутуллар уонна илиинэн холбуйан ылан уутун үчүгэйдик ыгыллар. Итиэннэ киһи сутуругун саҕа, уута ыгыллыбыт оттору тус - туспа тэлгэтэ ууруллар. От үөрэтин бэлэмниэх иннинэ итинник ыгыллыбыт чөмөхтөргүттэн бытархай гына быһаҕынан кырбаныллар, эбэтэр мясорубканан эрийиллэр.
1 килограмм от үөрэтин ыларга:
- 3,5 ыстакаан оргуйбут, сойутуллубут уу,
- 200 грамм тар эбэтэр аһыы суорат
- 25 граммбурдук
- 125 грамм буһарарга анаан бэлэмнэниллибит кыа уга
Ууну оргутар кэмҥэ сэлиэйи кутан буһарыллар уоннаүчүгэйдик сойутуллар. Ити сэлиэйдээх ууга суораты, эбэтэр тары уонна эриллибит кыа угун холбуу кутан ытыйыллар. Аһалакка биэриэх иннинэ оҥорон баран туруора түһүллэр уонна остуолга аҕалар иһиттэргэ кутарга хайаан да ытыйары өйдүүр наадалаах.
И.И. Тарбахов "Эн остуолун сахалыы астара". Якутскай - 1991.