Билгэ
Күн Куйаарыма кинигэтинэн билгэ.
Билгэлэнэргэ биир киhи күҥҥэ биирдэ эрэ баттыахтаах, ол кэннэ утуу субуу хаста да баттаабытын аахсыллыбат, маҥнайгы эрэ сырыын дьиҥнээх буолар.
БИЛГЭЛЭН <--баттаа
|
|
Үһүйээннэр
Суорҕан былдьаспыттар
Абааһы күүстээх дьону кытта кэлэн бэрт былдьаһар диэн былыргылар итэҕэйэллэрэ. Былыыр-былыр билиҥҥи Хаҥалас улууһун сиригэр, Бөҕө Чолбон диэн ааттаах чиэппэр күүстээх бухатыыр киһи олоро сылдьыбыт. Дьон кэпсээнинэн, икки толору уулаах уһааты оҕо оонньуурун курдук кууһа сылдьар күүстээҕэ эбитэ үһү. Ардыгар алааһынан ааһан иһэн дьон сүөһүтүн харбаан ылан, хотоннорун үрдүгэр таһааран, туруоран кэбиһэн муокастыыра эбитэ үһү. Сиһилии
Үһүйээннэр
Бэрт Маарыйа балаҕана
Манчаары билиҥҥи Мэҥэ Хаҥалас улууһун Тараҕай нэһилиэгин сис баайдара Силэпсиэптэр олохторугар Куталаахха, огдообо хаалан олорор Бэрт Маарыйа кэрэ дьүһүнүн көрө, ыллыктаах тылын истэ кэлэн баран тутуллубутун туһунан номох элбэх. Норуот номоҕор Бэрт Маарыйа олус өйдөөх, кырасыабай уонна хаһаайыстыбаннай дьахтар быһыытынан хаалан хаалбыт. Аатырбыт Манчаары “ыал аайы баар” дьахтары анаан аатын ааттаан кэлбэтэҕэ өйдөнөр. Сиһилии
Үһүйээннэр
Чыҥаада бөҕө
(Номох) Арыы – Тииккэ, Кэйигэстээххэ, 7 улахан тииттэр үүнэн турар миэстэлэригэр 9 уоллаах Өнөкөй Баай олорбута эбитэ үһү. Нам аатырбыт бухатыыра Кырчах Ойуун Көбөкөн, Арбын бэртэрин хомуйан, бэлэмнээн баран Өнөкөйгө илдьит ыыппыт: «Эһиил от масс сарт кутуруга буолуута тиийиэм. Аатырар Арыы Тиити мин баһылыам», - диэбит. Өнөкөй тоҕус уолуттан үс уола аата биллэр. Улахан уол – бастыҥ ытааччы – Дириҥ Бөҕө, иккис уол, быһыйдара – Сигэ Тамык уонна саамай кыралара – Чыҥаада Бөҕө диэн. Чыҥаада оччоҕо тоҕус саастааҕа. Өнөкөй оҕонньор ол саас улаханнык ыалдьан сытар. Онон Нам бухатыырдарын кытта көрсүһүүнү эмээхсин тэрийэригэр тиийэр. Сиһилии
Үһүйээннэр
Халла Сүүрүк туһунан
Мин суруйааччы Сэмэн Тумат “Иэс төлөбүрэ” диэн кинигэтигэр былыргы Халла сүүрүк ат туһунан суруйбутун ааҕан баран, Халла Сүүрүк дьиҥнээх иччитэ буоларбынан, туох да эбиитэ, киэргэтиитэ суох кырдьыгынан суруйар санаа киирдэ. Ити Быччыыка Федулов диэн суруйар киһилэрэ – мин бииргэ төрөөбүт убайым. Дьиҥнээх аата Федулов Егор Николаевич-Быччыыка. Сиһилии
Үһүйээннэр
Иҥиэччэ уонна Илгиэмэ боотурдар
Бу үҥүйээни Тыараҥа олохтооҕо, сэҥэнньит, олоҥхоҥут П.А. Чехордун нэҥилиэк кинигэтигэр 1927 сыллаахха (оччолорго 69 саастааҕар) суруйан хаалларбыт. Аны туран, атын сурукка тиҥиллибитэ ханна да суох. Игирэ бухатыырдар тустарынан үҥүйээн уос номоҕор араастаан кэпсэнэн норуокка тарҕаммыта. Сиһилии
|
|
^ Үөһээ
|