XIX үйэ бүтүүтэ Өкүндү эбэҕэ Был - Бөтүрүөп Бүөтүр диэн киһи олорбут. Уҥуоҕунан кыра киһи эбит эрээри, ууһутунан биллэрэ. Биирдэ быһыты бүөлээбит суон тиит сыгынаҕын кэрдээри, сүгэ тутуурдаах ууга киирэн баран, сүгэтин олуга өрө ыһыллан олорор үһү да, киһилэрэ тахсыахчатахсыбатах.

Дьон кэтэһэ сатаанбаран, куттана быһыытыйбыттарын кэннэ, кэмниэ-кэнэҕэс тахсыбыт. Ууга итиччэ уһуннук хайдах тыына сылдьыбытын ыйыталаспыттарыгар: "Тииһим быыһынан уонна кулгаахпынан тыынабын", - диэн хоруйдаабыт.

Был уҥуоҕунан төһө да кыра буоллар, сүрдээх аһас үһү. Биирдэ ийэтэ холоон көрөн, уһааттаах арыыттан төһөнү сииринэн сиэппит. Онуоха уола биир тутум түһүөр диэри сиэбит уонна хонноҕун анныттан арыы бычыгыраан тахсыбыт.

Оччолорго Иччилээх арыы ыаллара арыылаабыт арыыларын туос ыаҕастаах тарга уган оҥкучахтарыгар хаһааналлара үһү. Биир сарсыарда туран көрбүттэрэ, киһи суола күөлгэ киирэн барбыт.Уҥуор тахсан көрбүттэрэ, киһи суола күөл диэкиттэн тахсан барбыт да, кимин билбэтэхтэр. Кэлин Был бэйэтэ билиммитэ үһү: "Бу күөлү муҥхалыа суоххут, түгэҕэ барыта адаар мас эбит, ыаҕастаах арыы тутуурдаах нэһиилэ туораан турардаахпын" - диэн.

Саха ыалын халандаара - 2008